________________
પાટણના જૈન ઈતિહાસની કેટલીક સામગ્રી
ગુંગડી તળાવની પ્રાચીનતા પાટણના પૂર્વ છેડે આવેલું ગુંગડી તળાવ કયારે અને કોણે ખોદાવ્યું, એ વિષે એતિહાસિક દષ્ટિએ વિશ્વસનીય એવી કોઈ માહિતી ઉપલબ્ધ નથી, એવી મારી સમજ છે. હજીયે એ આખો વિષય અંધારામાં જ છે, પણ ગુંગડી તળાવની પ્રાચીનતા વિષે તાજેતરમાં એક મહત્ત્વનો ઉલ્લેખ પ્રાપ્ત થયો હોઈ તે અહીં રજૂ કરવાની તક લઉં છું. | મુંબઈના ભારતીય વિદ્યાભવનના હિંદી-ગુજરાતી મુખપત્ર “ભારતીય વિદ્યા' ના પ્રથમ વર્ષના બીજા અંકમાં જન સાહિત્યના સુપ્રસિદ્ધ અભ્યાસી શ્રી. મેહનલાલ દલીચંદ દેસાઈનો “પદ્યાનુકારી ગૂજરાતી ગદ્યમય ગુર્નાવલી” નામનો એક લેખ છપાયો છે. જિનવર્ધનગણિ નામે જૈન સાધુએ સં. ૧૪૮૨માં તત્કાલીન ગુજરાતી ભાષામાં લખેલી-જૈનેના અનેક ગચ્છ, સમૂહો પૈકીના એક મુખ્ય સમૂહ-તપાગચ્છની પટ્ટાવલી તેમણે એમાં સંપાદિત કરી આપી છે. પ્રસ્તુત પટ્ટાવલી–ગુર્નાવલીમાં છેલ્લા તીર્થકર શ્રી મહાવીરસ્વામીથી માંડી તેમની પટ્ટપરંપરારૂપે, કર્તાના સમકાલીન સં. ૧૪૮૨ માં વિદ્યમાન ૫૦ મા પટ્ટધર સેમસુંદરસૂરિ સુધીના આચાર્યોની ટૂંક નેધ છે.
એમાં ૪૯મા પટ્ટધર દેવસુંદરસૂરિ વિષેની નોંધ કંઈક વિસ્તૃત અને અલંકારયુક્ત છે. દેશવિદેશમાં પ્રસરેલી આચાર્યની કીર્તિનું વર્ણન