________________
૧૩૯
..રામ નિર્વાણ ભા. ૭...
સંસાર પ્રત્યે વિરાગ પ્રગટાવ્યો. આવાં નિમિત્તો પણ લઘુકર્મી આત્માઓનાં હૈયામાં સદ્વિચારણા ઉત્પન્ન કરે છે. ભારેકર્મી આત્માઓ જે નિમિત્તોને પામીને ક્યાયાધીન બને છે, તે નિમિત્તો દ્વારા પણ લઘુકર્મી આત્માઓ વૈરાગ્યને પામી શકે છે. શ્રી જયભૂષણ કુમાર સમજ્યા કે, અનિષ્ટ માત્રનું મૂળ કોઈ હોય, તો તે એક કર્મનો યોગ જ છે. આત્મા સાથેનો કર્મનો યોગ કયા કયા અનિષ્ટોને ઉત્પન્ન કરતો નથી ? આત્મા સાથેનો કર્મનો યોગ, એ જ સર્વ આપત્તિઓનું અને સર્વ અનર્થોનું મૂળ છે. એક અનર્થ નજરે ચઢયો એટલે શ્રી જયભૂષણ કુમારે અનર્થ માત્રના મૂળનો વિચાર કર્યો. આનું નામ વિવેકશીલતા કહેવાય. સર્વે અનર્થોના મૂળનો વિચાર કરીને, શ્રીજયભૂષણકુમારે, એ મૂળનો જ નાશ સાધવાનો નિર્ણય કર્યો શ્રીજયભૂષણ કુમારે નક્કી કર્યું કે, સર્વવિરતિનો આદર, એ જ આત્મા સાથેના કર્મના યોગને ટાળવાનો ઉત્તમમાં ઉત્તમ ઉપાય છે અને એથી જ તેમણે પ્રવજ્યા ગ્રહણ કરી. આ રીતે પ્રવ્રજ્યા ગ્રહણ કરીને, શ્રીજયભૂષણ કુમાર, ઉત્તમ પ્રકારે સંયમનું પરિપાલન કરતા પૃથ્વીતલ ઉપર વિચરવા લાગ્યા.
કિરણમંડલા રાક્ષસીનો ઉપસર્ગ અને
કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ એ દરમિયાનમાં પેલી કિરણમંડલા મૃત્યુ પામીન વિવુદંષ્ટ્રા નામની રાક્ષસ નિકાયમાં રાક્ષસી (દેવી) તરીકે ઉત્પન્ન થઈ. તેણે શ્રીજયભૂષણમુનિને અયોધ્યાનગરીની બહારના ભાગમાં પ્રતિમા સ્થિત થયેલા જોયા. પ્રતિકાસ્થિત બનેલા એ પરમષિને જોતાં, કિરણમંડલાનો આત્મા ભક્તિવશ બનવાને બલે કષાયવિવશ બન્યો. ઉત્તમ આલંબનની પ્રાપ્તિ પણ સુયોગ્ય આત્માઓને જ ફળે છે. અયોગ્ય આત્માઓ તો ઉત્તમ પણ આલંબનને પામીને પાપમાં પ્રવૃત્ત થાય છે. કિરણમંડલાના આત્માને પૂર્વભવમાં થયેલી પોતાની કદર્થના યાદ આવી, પણ એ કદર્થના પોતાના પાપના પ્રતાપે જ થઈ હતી એવો વિચાર ન આવ્યો. વળી એને
