________________
આવવી સહેલી. જીવનના અન્ત વખતે દુનિયાદારીના રાગ-દ્વેષ જેને મૂંઝવે તે દુર્ગતિમાં જ જાય. આથી અન્તિમ સમયની દશા ઉપર ગતિનો મોટો આધાર છે. અંતિમ સમયની દશા સારી, તો ગતિ સારી જ. અન્તિમ સમયે આત્મા દુનિયાદારીની મમતા છોડે અને એક માત્ર દેવગુરુ ધર્મનું શરણ સ્વીકારે એ દશા લાવવાને માટે અત્યારથી આત્માને કેળવવો જોઈએ.
મધુ ભાવચારિત્રી બતી દેવલોકમાં ગયો રાજા મધુ તો ઉત્તમ આત્મા છે. પોતે પોતાનું જીવન ોગટ ગુમાવી દીધું એવો પરિતાપ કરીને જ એ અટકતો નથી. યુદ્ધ ભૂમિમાં જ એ પાપવ્યાપારોનો ત્રિવિધે ત્રિવિધે ત્યાગ કરે છે. શત્રુઘ્ન પ્રત્યેના દ્વેષની ભાવનાને પણ હૃદયમાંથી કાઢી નાંખે છે. અને પોતાનું સઘળુંય વોસરાવી દે છે. ને રાજા મધુ ત્યાં ને ત્યાં સર્વવિરતિરૂપ ચારિત્રથી સુસંપન્ન બને છે તેમજ ચારિત્રસંપન્ન બનીને શ્રી પંચપરમેષ્ઠીઓને નમસ્કાર કરવાની જ સત્પ્રવૃત્તિમાં લીન બને છે. શ્રી અરિહંત શ્રી સિદ્ધ, શ્રીઆચાર્ય, શ્રી ઉપાધ્યાય અને શ્રી સાધુ એ પાંચેય પરમેષ્ઠીઓના શરણનું રાજા વધુ ધ્યાન કરે છે. આ ભાવચરિત્રમાં જ તે મૃત્યુ પામે છે અને સનકુમાર દેવલોકમાં તે મહદ્ધિક દેવ તરીકે ઉત્પન્ન થાય છે.
રાજા મધુની આ જાતિનું ઉત્તમ વલણ જોઈને, ત્યાંના વિમાનવાસી દેવતાઓ ખૂબ પ્રસન્ન થઈ ગયાં. તેઓએ રાજા મધુના દેહ ઉપર પુષ્પવૃષ્ટિ કરી તેમજ ‘મધુદેવ જય પામો !' એવી આનંદપૂર્વક ઉદ્ઘોષણા કરી.
‘પઉમચરિયમ્’ માં આ પ્રસંગનું વર્ણન શ્રી દશરથકુમાર શત્રુઘ્નના રાજા મધુની સાથેના યુદ્ધનો આ પ્રસંગ આ રીતે પૂર્ણ થાય છે, પણ હજુ મધુના મિત્ર ચમરેન્દ્ર મધુના વધથી ક્રોધ પામીને શત્રુઘ્નને અક્ળાવી મુક્વાને માટે જે ઉપદ્રવ ર્યો, તે વગેરે વૃત્તાન્ત બાકી રહે છે. એ પહેલાં આપણે ‘વઝઘરિય’ નામના શ્રી રામ ચરિત્રમાંથી થોડુંક આ પ્રસંગનું વર્ણન જોઈ લેવા ઇચ્છીએ છીએ. રાજા મધુએ જીવનના અન્તને નજદિક જાણીને, જે સુર અને મનનીય વિચારણા અને આચરણા કરી, તેનો જ વૃત્તાન્ત
........
..ઉત્તમ આત્માની વિચારદશાને ઓળખ..........
૨૫
ઊઊઊ