________________
@
૨૫૬ પરીક્ષા કરી શકતા હતા. તેમ તેમના વિવેકને અને કુલને ન છાજે, એવું આ સાહસ તેમણે શું વિચારીને કર્યું ? મારી વાત તો બાજુએ રહી, પણ તેઓ જો લુચ્ચા આદમીઓની વાતોથી આવી જ રીતે ડરી જાય, તો તેમની કઈ દશા થાય ? આજે ડરી જઇને તેમણે મારો ત્યાગ કર્યો, તો કાલે કદાચ સદ્ધર્મનો ત્યાગ કરે અને એમ થાય તો તેમનું ભાવિ કેટલું બધું ખરાબ થઇ જાય ?' શ્રીમતી સીતાજીના હૈયામાં આ જ જાતિની વેદના તેમજ ચિન્તા હતી અને એથી જ શ્રીમતી સીતાજી પોતાના સંદેશામાં એ વાતને જણાવી દેતાંની સાથે જ મૂર્છા પામીને ભૂમિ ઉપર પટકાઇ પડ્યાં છે.
3–2c
..સીતાને કલંક..
મારી પરીક્ષા તો કરવી હતી શ્રીમતી સીતાજી સૌથી પહેલી વાત તો એ ભાવની કહેવડાવે છે કે, ‘હે નાથ ! આપ જ્યારે લોકાપવાદથી ભય પામ્યા, તો પછી આપે મારી પરીક્ષા શા માટે કરી નહિ ? આપ જાણો છો કે, દિવ્યો દ્વારા પણ સત્યાસત્યની પરીક્ષા કરી શકાય છે અને શંકાસ્થાને સૌ કોઈ એમ કરે પણ છે; એ રીતે આપ પણ દિવ્યાદિ દ્વારા મારી પરીક્ષા કરી શક્તા હતા. આપ જો દિવ્યાદિ દ્વારા મારી પરીક્ષા કરવાને તૈયાર થયા હોત, તો હું કાંઇ એનો ઈન્કાર કરત નહિ ! અરે, આપે જો મને આ રીતે ત્યજતાં પહેલાં વાત કરી હોત, તો હું પણ કહેત કે – સર્વ લોક કરે છે તેમ આપ પણ મારી દિવ્યાદિ દ્વારા પરીક્ષા કરો ! આપે જો એ રીતે મારી પરીક્ષા કરી હોત, તો લુચ્ચા લોકોએ ઉત્પન્ન કરેલો અપવાદ ટળી જાત, સર્વ કોઈને મારા સતીપણા વિષેની ખાત્રી થઇ જાત, એટલે ભવિષ્યમાં આવો કોઈ અપવાદ ઉત્પન્ન થવાને અવકાશ રહેત નહિ, આપને આવી રીતે મારો ત્યાગ પણ કરવો પડત નહિ અને મારે માથે પણ આવી આફત આવત નહિ !'
હું મારા કર્મો ભોગવીશ પણ આપવું કૃત્ય વિવેક કુળને અનુરૂપ નથી
આ પછી શ્રીમતી સીતાજી એવા ભાવનું કહેવડાવે છે કે, ‘મારે માથે આવી આફત આવી પડી છે, એ માટે આપને હું શું કહું ? હું જ મદ્દભાગ્યા છું. હું સમજું છું કે, મારા અશુભોદયે જ મારે શિરે આ