________________
૧૫૦
CP RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRere
સીતાને કલંક ભાગ-૬
કરી હતી, પરંતુ શ્રીમતી સીતાજીની સપત્નીઓની તે પ્રપંચબાજી નિષ્ફળ નીવડી હતી; કારણકે શ્રી રામચન્દ્રજીએ તે તરફ કશુ જ લક્ષ્ય આપ્યું નહિ અને ગંભીરતા જાળવી પોતાનું વર્તન પૂર્વની જેમ જ જારી રાખ્યું. આથી શ્રીમતી સીતાજીની સપત્નીઓએ પોતાની દાસીઓ દ્વારા શ્રીમતી સીતાજીના તે દોષસ્થાનને લોકમાં પ્રકાશિત કર્યું. પરિણામ એ આવ્યું કે, આખી અયોધ્યા નગરીમાં એ વાત પ્રસરી ગઈ અને ઘેર ઘેર લોકના મુખે એ જ વાત થવા લાગી કે સીતા સતી નથી પરંતુ કલંકિની છે. અયોધ્યાનગરીમાં ઘેર ઘેર ચર્ચાઈ રહેલી આ વાત, શ્રી રામચન્દ્રજીના કાને શી રીતે આવી અને તે વાત સાંભળ્યા બાદ શ્રી રામચન્દ્રજીએ શું શું કર્યું, એ વગેરે વાતોનું વર્ણન હવે શરૂ થાય છે. જ્યારે દુષ્કર્મ ઉદયને પામે છે અને તેમાં પણ જ્યારે અતિ તીવ્ર હોય છે, ત્યારે શાણા પણ અન્ય આત્માઓ દુષ્કર્મોદયવાળા આત્માને માટે કેવી મનોદશાને પામે છે, એ અહીં ખાસ વિચારવા જેવું છે.
નગરીતો સત્ય વૃત્તાન્ત કહેનારા અધિકારીઓ
' તરીકે પૂર્વે થતી નિમણુંકો પૂર્વકાળમાં રાજાઓ એવા પણ અધિકારીઓની નિમણુંક કરતા હતા કે જે અધિકારીઓ નગરીમાં ચાલતી સઘળી જ હીલચાલોની વાસ્તવિક માહિતી રાજાને પૂરી પાડતા હતા. આવા અધિકારીઓ તરીકે રાજધાનીના સામાન્ય માણસોની નિમણુંક નહોતી થતી, પરંતુ અગ્રગણ્ય નાગરિકોને જ એ અધિકારપદે નિયુક્ત કરવામાં આવતા હતા. આવા અધિકારીઓની આ પ્રકારની નિમણુંક, એ રાજાઓની ન્યાયપ્રિયતાનો જ એક પુરાવો છે, એમ કહી શકાય. રાજકર્મચારીઓ સત્તા આદિનો દુરૂપયોગ કરે અગર તો રાજકુટુંબના માણસો પ્રજાને રંજાડે, તો રાજાને માહિતી આપનાર કોણ ? રાજકર્મચારીઓ અગર તો રાજકુટુંબીઓ તો એ વાત રાજાને જણાવે નહિ અને પ્રજાજનો પણ તેઓની વિરુદ્ધ ફરિયાદ કરવાની હામ ભીડે નહિ, એટલે પ્રજાને પહોંચતા અન્યાયથી રાજા બીનવાકેફ રહે તેય સ્વાભાવિક છે અને ન્યાયી રાજ્યનું એ પણ એક કલંક ગણાય તે ય
