________________
ce
૨૪
-cō'
*Tales 3000)??
સભા : સેવ્ય સ્થાને દેખાતા તરફ અવજ્ઞાનો ભાવ આવી જાય, તેમાં શું ? સેવક સ્થાને રહેલાની જ અયોગ્યતા કારણરુપ હોય ? પૂજ્યશ્રી : એમ પણ એકાન્તે નહીં
એક વ્યક્તિ દેખાવમાં સેવ્ય સ્થાને રહેલી હોય, પણ તેનામાં સેવ્ય સ્થાને રહેવા જોગી લાયકાત ન હોય અને સેવ્ય સ્થાને રહેવા છતાં જે વ્યક્તિ સેવ્ય સ્થાનને કલંકિત કરનારા દુર્ગુણોવાળી હોય તે વ્યક્તિ દંભી હોવાના કારણે દૂરથી અલ્પ પરિચયથી ઘણી જ ઉત્તમ લાગી હોય; પણ અતિ પરિચયના યોગે તે વ્યક્તિ તેના ખાસ સ્વરૂપમાં જણાઈ જાય, એટલે તેના તરફની ભક્તિભાવના હઠી જાય અને તેની દંભશીલતા તથા દુર્ગુણમયતા તરફ અવજ્ઞાભાવ આવી જાય, તો તેમાં સેવક સ્થાને રહેલાની અયોગ્યતા કારણરૂપ નથી.
સેવ્ય સેવક વચ્ચેના અતિ પણ પરિચયમાં અવજ્ઞા ક્યારે ન્મે ? જે માન્યતાના યોગે પરસ્પર વત્સલતા અને ભક્તિભાવના હોય, તે માન્યતામાં કાંઈક પણ ઉંધુ પડે ત્યારે, ગુરૂ સારા હોય પણ સામો કેવળ પૌદ્ગલિક્તાનો અર્થી હોય તો સદ્ગુરુ પ્રત્યે પણ તેનામાં અવજ્ઞાભાવ આવતાં વાર ન લાગે, બાકી સદ્ગુરૂ અને સુશ્રાવક બંનેનો ઘટતો પરિચય વધે તોય અવજ્ઞા ન ન્મે. સાધુ સાધુ હોવા જોઈએ અને શ્રાવક શ્રાવક હોવા જોઈએ. આજે જે અવજ્ઞા દેખાય છે, તેમાં મુખ્ય કારણરૂપ તો સાચી ભક્તિભાવનાની ઉણપ છે. સાચી ભક્તિભાવના હોય અને સામે સુગુરુ હોય તો પરિચય વધે તેમ પરિણામ સુંદર આવે. સુગુરુના અતિ પરિચયથી સુશ્રાવક કંટાળે નહિ કે તેની ભક્તિમાં ઉણપ આવે નહિ. આજે સાચી ભક્તિભાવનાની અને ‘સુ' ને જ માનવાની દૃઢતાની મોટી ખામી છે. એ ખામી ટાળવી જોઈએ. શ્રી બિભીષણે જે ભક્તિ શ્રી રામચંદ્રજી પ્રત્યે દર્શાવી, તેથી પણ વધુ ભક્તિ સુદેવ-સુગુરુ –સુધર્મ પ્રત્યે તમારે કેળવવી જોઈએ.
ટીકા કરનારાઓમાં સાચી ધર્મભક્તિની ખામી છે શ્રી બિભીષણે શ્રી રામચંદ્રજીની છ છ વર્ષો સુધી સેવાભક્તિ કરી, તે છતાં પણ ભક્તિની ભાવના એવી ને એવી જ બની રહી છે; અને એથી જ શ્રીરામચન્દ્રજી જ્યારે અયોધ્યા જ્વાની અનુમતિ માગે