________________
શ્રી રામચંદ્રજીનું મોત એ તેમની ઉત્તમતા છે આપણે જોઈ ગયા કે શ્રી ભરતજીએ જ્યાં એટલું જ કહ્યું કે રાજ્યલક્ષ્મીને હું મૂકવાને ઇચ્છું , કારણકે રાજ્યલક્ષ્મી બહુ દુ:ખકર છે. એટલે શ્રી રામચંદ્રજી એકદમ મોન થઈ ગયા. પોતે છત્રધર બનવા વગેરેની વાતો કરનાર અને ચિરકાળ પર્યન્ત રાજ્યભોગો ભોગવવાની યાચના કરનાર શ્રી રામચંદ્રજી માત્ર આટલા ટૂંકા જવાબમાં મૌન કેમ થઈ જાય ? પણ સમજો તો આ જવાબ બહુ સચોટ છે. શ્રી રામચંદ્રજી જેવા સમજદારને મૌન કરી દેવાને માટે આટલો ટૂંકે જવાબ ઘણો પૂરતો છે, કારણકે રાજ્યલક્ષ્મી મોટા દુ:ખને કરનારી છે એ વાત તો શ્રી રામચંદ્રજી પણ માનતા હતા. રાજ્યલક્ષ્મી બહુ દુઃખકર્તા છે, એમ શ્રી રામચંદ્રજી નહોતા જાણતા માટે શ્રી ભરતજીને ભોગો ભોગવીને પછી દીક્ષા લેવાનું કહેતા હતા એમ નથી, પણ બંધુ સ્નેહરૂપ મોહના યોગે જ એ પ્રકારનો આગ્રહ કરતા હતા બાકી રાજ્યસંપત્તિ બહુ દુ:ખર્તા છે એમ જો તે ન માનતા હોત તો શ્રી ભરતજીનો એટલો ટૂંકો જવાબ શ્રી રામચંદ્રજીને મૌન ન બનાવી શક્ત.
અહીં સમજવાનું એ પણ છે કે શ્રી રામચંદ્રજીએ પ્રથમ કરેલો આગ્રહ એ જેમ તેમના મોહોદયનો સૂચક છે, તેમ શ્રી રામચંદ્રજીનું આ મૌન તેમનામાં પ્રગટેલા સમ્યક્વરૂપ ગુણનું સૂચક છે.
શ્રી રામચંદ્રજી જેવાઓએ પણ ભોગો ભોગવીને પછી દીક્ષા લેવાનું શ્રી ભરતજીને કહ્યું આટલું જ યાદ ન રાખતા, નહિ તો એ યાદ કદાચ અનર્થકર નિવડશે. સાથે જ એ પણ યાદ રાખજો કે મોહોદયના યોગે શ્રી ભરતજીને ભોગો ભોગવીને પછી દીક્ષા લેવાનું કહેનારા પણ શ્રી રામચંદ્રજી , બહુ દુ:ખને કરનારી રાજ્યલક્ષ્મીને હું છોડવા ઇચ્છું છું એટલું જ શ્રી ભરતજીએ કહેતાંની સાથે મૌન થઈ ગયા હતા.
આજે અર્થકામ અનર્થકારી છે એટલું પણ રૂચિપૂર્વક ભાગ્યવાનો જ સાંભળી શકે છે. ધર્મના વિરોધીઓને તો આવી વાતોની પણ સૂગ ચઢે છે. આવી અગત્યની વાતો સમાજને નુકશાન કરે છે એમ એવાઓ કહે છે. આવા વખતે સહેજે એમ થાય કે એ પાપાત્માઓ સ્ત્રીઓને શીલભ્રષ્ટ કરવા માટેનો, સુસાધુઓને હલકા પાડવા માટેનો, ૨૧૭
તેલuત્ર ધારક-શ્રેષ્ઠ પુત્ર.૯
)
છ