________________
...ભદ-
ઓશિયાળી અયોધ્યા
૧૫) વાંઝણી હોતી નથી. વિવેક એની સાથે જ હોય છે અને એથી આત્મા ધર્મપ્રયત્ન કરવા પ્રેરાય છે.
મહાભાગ્યવાન્ આત્માઓ જ ધર્મપ્રયત્ન આદરી શકે છે
સભા: જેઓ આત્મચિંતાવાળા બન્યા હોય અને આપે ફરમાવ્યું તેમ દઢ ચારિત્રમોહના ઉદયવાળા હોવાને કારણે ધર્માચરણરૂપ વ્યાપાર કરવાને અશક્ત હોય, તેઓની કઈ દશા થાય ?
પૂજયશ્રી : તેવા આત્માઓ પણ કલ્યાણ સાધી શકે છે. અનંતજ્ઞાનીઓએ સ્થાપેલું આ શાસન છે. આરાધનાની ઇચ્છાવાળા
દરેકને આરાધના કરવા મળે, એવો મોક્ષમાર્ગ અનંતજ્ઞાનીઓએ મેં દર્શાવ્યો છે. આરાધનાની ઇચ્છા હોય તે દરેક મોક્ષમાર્ગની આરાધના
કરી શકે છે. આરાધનાની સાચી ઈચ્છા એ પણ આરાધના છે. સ્વયં પ્રવૃત્તિ કરવી, બીજાઓની પાસે પ્રવૃત્તિ કરાવવી અને જે કોઈ પ્રવૃત્તિ કરતું-કરાવતું હોય તેને આશ્રયીને પોતાના મનમાં એકાન્ત પ્રમોદ ઉત્પન્ન થવો તેમજ પોતાનાથી ન થાય તેનું દુ:ખ થવું આ ત્રણેય પ્રકારે આરાધના થઈ શકે છે. પરચિંતાનો ત્યાગ કરીને, આત્મચિંતામાં રક્ત બનીને અને દુનિયાદારીની પ્રવૃત્તિ માત્રનો પરિત્યાગ કરીને એકાન્ત ધર્મપ્રયત્નમાં અપ્રમત્ત બની જવું, એ બધાને માટે શક્ય નથી. એ પ્રકારે ધર્મપ્રયત્ન કરવામાં જ એકાન્ત કલ્યાણ છે, આવી માન્યતા પણ ભાગ્યવાન આત્માઓમાં જ ઉત્પન્ન થાય છે. એવી માન્યતા ઉત્પન્ન થયા પછી પણ ભાગ્યવાન એટલે કે લઘુકર્મી આત્માઓ જ એ માન્યતાના અમલ માટે ઉત્તમ પ્રકારે ઉત્સાહિત બની શકે છે અને એ પછી પણ એ માન્યતાનો અભ્યાસરૂપ અમલ તેમજ વાસ્તવિક અમલ ઉત્તરોત્તર વધુ ભાગ્યશાળી આત્માઓ જ કરી શકે છે. અહીં આપણે ભાગ્યવાન તે આત્માઓને કહીએ છીએ કે જે આત્માઓને ધર્મપ્રયત્નની બાહા સામગ્રી પ્રાપ્ત થઈ છે તેમજ ધર્મપ્રયત્ન કરવામાં આડે આવનાર કર્મો જેનાં ક્ષયોપશમાદિને પામેલાં છે.
ઉચી કોટિની ધર્મારાધના કઈ ? આથી સ્પષ્ટ છે કે પરચિંતાનો ત્યાગ કરી, આત્મચિંતાનો સ્વીકાર કરી અને દુનિયાદારીનો પ્રયત્ન છોડી એક્લા ધર્મપ્રયત્નમાં