________________
માનજો કે તમને મળેલી ઉત્તમ સામગ્રીનો અમુક લાભ મળી જ ગયો ! ડૂબતાં ડૂબતાં બચી જવાયું એમ માનજો.
યુવાનોએ ચેતવા જેવું છે પણ હજુ જે લોકો જુવાનીમાંથી પસાર થઈ રહ્યા છે અને જેમની જુવાની જવાની તૈયારીમાં છે તેઓએ ચેતવા જેવું છે. તેઓએ શ્રી ભરતજીની આ ભાવના પોતાના હૈયામાં ડી લેવી જોઈએ. આ ભાવનામાં પોતાનો આત્મા રમે, આવો વિચાર સ્વયં અંતરથી જન્મે એવી રીતે શ્રી ભરતજીની આ ભાવનામાં ઓતપ્રોત થઈ જવું જોઈએ. શ્રી ભરતજીને શું દુ:ખ હતું ? ભોગસામગ્રી પાર વિનાની હતી, અંત:પુરની રમણીયો દેવાંગનાઓની સાથે હરિફાઈ કરે તેવી હતી, સ્વજ્નો સાનૂકુળ હતા, રાજ્યમાં ઉપદ્રવ નહોતો, શરીરે રોગી નહોતા અને સેવકોની ખામી નહોતી; આમાનું તમારી પાસે શું છે ? તે વિચારો! અને શ્રી ભરતજીની વિષયો પ્રત્યેની વિરક્તતાની સાથે તમારી વિષયોપભોગની લોલુપતાને સરખાવો ! શ્રી ભરતજી જરા અવસ્થા આવે તે પહેલાં ભોગના સાધનોને લાત મારી, સંસારવાસ ત્યજી, ધર્મની આરાધના કરવાને ઇચ્છે છે. એ વિચારે છે કે ‘જો જુવાનીમાં ચૂક્યો, તો જરા અવસ્થામાં શોરૂપ અગ્નિમાં શેકાવું પડશે!' તમે પણ વિચાર કરો, વિવેકી બનો અને આ જુવાનીને એળે જતી અટકાવો ! જેની જુવાની સુધરી તેનું જીવતર સુધર્યું એમ સમજો અને બુઢા બનો તે પહેલાં એવા બની જાવ કે વૃદ્ધત્વમાં પણ આત્મા સમાધિપૂર્વક જીવી શકે !
ભોગવૃત્તિને સમાવવાનો સચોટ ઉપાય
શ્રી ભરતજી પોતાની વૃદ્ધાવસ્થા આવે તે પહેલાં જ, તરૂણાવસ્થામાં જ સિદ્ધિસુખને પમાડનારા ધર્મની આરાધના કરવા સંબંધી વિચાર કર્યા પછીથી ‘ભોગો ગમે તેટલા ભોગવો પણ તૃપ્તિ મળવાની જ નથી' એનો વિચાર કરે છે. ભોગસુખો ભોગવવાથી ભોગવૃત્તિને તૃપ્તિ થતી નથી. ભોગોને ભોગવવા એ ભોગવૃત્તિને તૃપ્ત કરવાનો ઉપાય જ નથી. ભોગોને ભોગવવાથી અલ્પકાલીન શાન્તિ
જૈનશાસન અને બાળદીક્ષા...૭
૧૨૩
