________________
શિયાળી અયોધ્યા...ભગ-૫
૮૨ એટલે એટલી ભોગસામગ્રી અને એટલી સત્તા મળેલી હોવા છતાં પણ,
એમાં એ પુણ્યાત્મા મૂંઝાતા નહોતા અને ક્યારે છૂટે એવી ભાવનામાં રમણ કરતાં હતા. આ વસ્તુ તેઓના પરિણામદશિપણાને જણાવે છે ખરેખર, આ શાસનને પામેલા પુણ્યાત્માઓ આવા પરિણામદર્શી બન્યા વિના રહેતા જ નથી.
તમે એવા પરિણામદર્શી બનો, તો તમને પણ મનુષ્યલોકના જ નહિ, પણ દેવલોકનાંય સુખો દુ:ખરૂપ લાગ્યા વિના રહે નહિ; દુનિયાને દુ:ખ નથી ગમતું એ વાત સાચી છે, અને સુખ ગમે છે એ વાતે ય સાચી છે. છતાં પણ દુનિયાના જીવો સુખની ઇચ્છાથી એવો જ પ્રયત્ન કરે છે કે જેના પરિણામમાં દુ:ખમય દશામાં મૂકાયે જ છૂટકો થાય કારણકે દુનિયાના જીવોને નથી તો સાચા સુખના સ્વરૂપની ખબર, નથી તો સાચા સુખના ઉપાયની ખબર અને નથી તો દુ:ખના સ્વરૂપ અને દુ:ખના નિદાનની ખબર. સુખ અને દુઃખ બેનું સ્વરૂપ સમજાઈ જાય અને તેના નિદાનનો ખ્યાલ આવી જાય, તો જ્ઞાનીઓ કહે છે કે આત્માને એમ થાય કે “સંસારરૂપી ભઠ્ઠીમાં હું શેકાઈ રહ્યો છું તો એને ચેન પડે નહિં. દુનિયા જેને સુખ માની પાગલની પેઠે જેની પેઠે દોડી રહી છે, એ સુખ એને કારમું લાગે. એ કહેવાતું સુખ કેવા અનર્થોનું સર્જક છે, એ વસ્તુ જેને સમજાઈ જાય તેને એ કારમું ન લાગે એ બને જ નહિ. આજે દુનિયાનું સુખ, સુખ લાગે છે, માટે વિરાગ મોંઘો થઈ પડ્યો છે. વૈરાગ્ય સામે વૈરભાવ ત્યારે જ પ્રગટે, કે જ્યારે પૌદ્ગલિક સંયોગોને આધીન સુખ, સુખરૂપ લાગે અને આત્મસુખની વાત જ મિથ્યા ભાસે.
એક પણ પૌદ્ગલિક વસ્તુના યોગ વિનાનું સુખ, એ જ સુખ છે દુઃખમાત્રનું મૂલ પુદ્ગલનો યોગ છે. જ્યાં પુદ્ગલનો યોગ નહિ ત્યાં દુ:ખનું નામ નહિ અને સુખની કમીના નહિ. આજે તો ઘણાઓને મૂંઝવણ એ થાય છે કે કોઈપણ પીદ્ગલિક વસ્તુના યોગ વિના સુખ સંભવે જ કેમ? આ મૂંઝવણ એ જ મિથ્યાત્વ. જેનું મિથ્યાત્વ જાય તેની આ મૂંઝવણ જાય. બુદ્ધિપૂર્વક વિચારાય તો