________________
શ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ જ કર્યું છે તે જોઈએ. તેઓશ્રી એ વાત સ્પષ્ટપણે જણાવે છે કે, “દોષની સંભાવનાને મહત્ત્વ આપીને, જ્યાં સુધી દોષની સંભાવના હોય ત્યાં સુધી કોઈને દીક્ષા આપવી નહિ,” એમ માનવામાં આવે તો તો જિજ્ઞેશ્વરદેવના શાસનની પ્રક્રિયાને અનુસરીને, ક્ષપકશ્રેણિમાં જ્યાં સુધી અનિવૃત્તિબાદર નામના ગુણસ્થાનકે આત્મા વિષયાભિલાષ રૂપ વેદનો ક્ષય કરનારો ન થાય ત્યાં સુધી તેવા કોઈને પણ દીક્ષા આપવી જોઈએ નહિ એમ નક્કી થાય અને અન્ય દર્શનની પરિભાષા પ્રમાણે જ્યાં સુધી આનંદશક્તિના અનુબોધે કરીને અણિમાદિક ભાવોની જેઓને પ્રાપ્તિ ન થઈ હોય ત્યાં સુધી તેવા કોઈને પણ દીક્ષા આપવી નહિ એમ નક્કી થાય, પરંતુ તે બરાબર નથી. કારણકે શ્રી જિજ્ઞેશ્વરદેવના શાસનની પ્રક્રિયા પ્રમાણે જીવો અનિવૃત્તિબાદર નામના ગુણસ્થાનકોને પામનારા અને અન્યદર્શનની પરિભાષા પ્રમાણે ‘અણિમાદિ ભાવોને પામનારા' પ્રાય: દીક્ષા વિના બનતા નથી. તે જ જીવો પ્રાય: અનિવૃત્તિબાદર નામના ગુણસ્થાનકને પામનારા બની શકે છે, કે જે જીવો પ્રવ્રજ્યા શૂન્ય ન હોય; અર્થાત્ તે ભાવ પામવાને માટે તે જ ભવમાં અગર તો તે પહેલાંના ભવમાં દ્રવ્ય દીક્ષાને પામવી જરૂરી છે. દ્રવ્ય દીક્ષા પામ્યા વિના પ્રાય: અનિવૃત્તિબાદર ભાવને પામી શકાતો નથી. આ સ્થળે પ્રાય: શબ્દ એટલા જ માટે મૂકવામાં આવ્યો છે કે જેથી મરૂદેવી માતાના જેવા આશ્ચર્યકારક બનાવને આ વિધાનમાં આડે લાવી શકાય નહિ.
બાકી એ વાત ચોક્કસ જ છે કે આશ્ચર્યકારક એવા કવચિત્ બનતા બનાવોને બાજુએ રાખીએ તો કોઈપણ આત્મા દ્રવ્ય દીક્ષાથી સર્વથા શૂન્યપણે એટલે કોઈપણ દ્રવ્ય દીક્ષાને પામ્યા વિના, અતિવૃત્તિબાદર ભાવને પામી શકતો જ નથી. શ્રી જ્ઞેિશ્વરદેવના શાસનની પ્રક્રિયા પ્રમાણે જેમા દ્રવ્ય દીક્ષાથી સર્વથા શૂન્ય આત્મા અનિવૃત્તિબાદર ભાવને પામી શકતો નથી, તેમ અન્ય દર્શનની પરિભાષામાં “કલ્યાણને નહિ પામેલો પણ મુસીબતે કલ્યાણને
ધર્મવ્યવહારની આડે આવે તે બધા પાપવ્યવહારો...૯
૨૪૫
