________________
.....લંત વિજય.. ભાગ-૪
રામચન્દ્રજીએ શ્રી કુંભકર્ણ આદિને કહ્યું કે, “હજુ પણ તમે તમારું રાજ્ય પૂવર્વત કરો. તમારી લક્ષ્મીની અમારે જરૂર નથી. હે વીરો ! તમારું કુશળ હો." યુદ્ધમાં શ્રી રાવણનો પરાજય થયો છે અને શ્રી રામચંદ્રજી તથા શ્રી લક્ષ્મણજીની જીત થઈ છે. એટલે અત્યારે શ્રી રાવણના આખાય રાજ્યના માલિક શ્રીરામ લક્ષ્મણ જ છે. તેઓ ધારે તેવો ઉપયોગ આ રાજ્યનો કરી શકે તેમ છે. શ્રી બિભીષણ, શ્રી કુંભકર્ણ કે બીજું કોઈ સામે થઈ શકે તેમ નથી, એ બધા તો શરણે આવી ગયા છે. પણ આપણે જોઈ ગયા છીએ કે, આ યુદ્ધ રાજ્યલક્ષ્મીના લોભનું નહોતું. રાજ્યલક્ષ્મી મેળવવાનો લેશ પણ હેતુ નહિ હતો. ઈરાદો માત્ર સતી શ્રીમતી સીતાદેવીને પાછાં મેળવવાનો હતો. શ્રી રાવણે જો શ્રીમતી સીતાજીને સોંપી દીધા હોત તો, શ્રીરામ-લક્ષ્મણ યુદ્ધ કરવા ઈચ્છતા નહોતા; પણ શ્રી રાવણે ન માન્યું અને યુદ્ધ કરવું પડ્યું. પરિણામે શ્રી રાવણનું આખુંય રાજ્ય કબજે આવ્યું. છતાં રાજ્યનો લોભ શ્રીરામ-લક્ષ્મણમાં આવતો નથી. શ્રી કુંભકર્ણ આદિને ક્ષણ વાર પણ એમ થાય કે, “શ્રી રાવણ મર્યા અને રાજ્ય ગયું. હવે આપણે શું કરવું ?તેય શ્રીરામ-લક્ષ્મણ ઇચ્છતા ન હતા. આથી જ અગ્નિસંસ્કારનું કાર્ય પતતાની સાથે જ કહી દીધું કે, અમારે તમારી લક્ષ્મી જોઈતી નથી. તમે પોતપોતાનું રાજ્ય, હજુ પણ પહેલાની માફક ભોગવો, અમે તમારૂ કુશળ ઈચ્છીએ છીએ. આવા અવસરે, આવો
ભાવ પ્રશિત કરવો એ ઉત્તમ આત્માઓને માટે જ શક્ય છે. આમ જ કહેતાની સાથે જ સામાના હદયમાંથી રાજ્ય ગયાનું દુ:ખ ોય તો તે નીકળી
જાય ને ? શ્રી રાવણ મર્યા તે પાછા આવવાના નથી, પણ રાજ્ય ગયું તેનું ય દુઃખ હોય તો તે નીકળી જ જાય.
અગ્નિસંસ્કાર પછી તરત દીક્ષાની વાત શ્રી રામચંદ્રજીના આવા ઉદાર કથનનો શ્રી કુંભકર્ણ આદિએ ૮ જે ઉત્તર આપ્યો છે, તે તેથી ય સુંદર છે. શોકથી ભરેલા કુંભકર્ણ આદિને
