________________
પર જવાનું, એટલે આ બધા નિમિત્તો વડે એ નરકે ગયા. પણ એથી શ્રી રાવણમાં ઉત્તમત્તા જ ન હતી એમ તો ન જ કહેવાય.
જો ઉત્તમત્તા ન હોય, તો નિયમ પાલન કરે ? શ્રીમતી સીતાદેવી જેવી સ્ત્રી પોતાના હાથમાં આવે, અને પોતે ત્રણ ખંડના O)) માલિક છે તથા સઘળી સત્તા પોતાની પાસે છે. છતાં બળાત્કાર ન કરે.
એ કમ વાત છે ? શ્રી રાવણની એ જેવી તેવી ઉત્તમત્તા છે? શ્રીમતી સીતાદેવીને મનાવવા, લોભાવવા અને પોતાની બનાવવા શ્રી રાવણે બધું ક્યું છે. ઋદ્ધિ યે દેખાડી છે અને ભય પણ દેખાડ્યો છે. તે છતાં પણ ન માન્યું તો અત્યાચાર કર્યો નથી. શ્રી રાવણ આવા સત્તાવાન હોવા છતાં પણ કરગર્યા છે, પગે પડ્યા છે અને સામે શ્રીમતી સીતાજીએ કઠોરમાં કઠોર વચનો કહાં છે. છતાં શ્રી રાવણે તે બધું સાંખી લીધું છે. પોતે એના વિના શય્યામાં જળ વિના માછલી તરફડે તેમ તરફડ્યા છે. પણ જુલ્મથી ભ્રષ્ટ કરવાનો વિચાર સરખોય નથી ર્યો. આ દૃષ્ટિએ વિચારીએ અને વિષયાધીનતાથી થતી દુર્દશા ખ્યાલમાં રાખીએ, તો કહેવું જ પડે કે શ્રી રાવણે જે નિયમ પાલન કર્યું તે પણ તેમની ઉત્તમત્તા જ ગણાય.
ધર્મીના ગુસ્સાનું રહસ્ય કોણ સમજે? શ્રીમતી સીતાદેવીનો ગુસ્સો પણ શ્રીમતી સીતાદેવીની ઉત્તમતાને જ જણાવનારો છે એમ કહી શકાય, પણ તે કોને સમજાય ? ' ધર્મીના ગુસ્સાની ગમ ધર્મીને હોય. ધર્મીના ગુસ્સાના રહસ્યને અધર્મી ન સમજે, સાચાને કોઈ ખોટો કહે અને તેથી સાચો આત્મા આંખ લાલ કરે, ત્યારે પેલો કહે કે, “તમે આંખ લાલ શાની કરો છો ?
સમતા રાખો, હું તો કાંઈ નથી કરતો.' તો સાચો કહે છે કે, “ઓ ગમાર ! (એ તું ન સમજે. તને ગમ ન પડે. તું શાનો ગુસ્સે થાય ?" ગ્રાહક વેપારીને
જુઠ્ઠો કહે તો ય વેપારી ગુસ્સો ન કરે. કેમકે પોતે જુઠ્ઠો છે, એમ એ મનમાં સમજે છે. સાચો હોય તો ઝટ જવાબ દઈ દે. સાચાના ગુસ્સાને સાચો
. ..લંક વિજય... ભાગ-૪
