________________
શ્રી રાવણે તે છેલ્લાં શસ્ત્રરૂપ ચક્રને આકાશમાં જમાડીને શ્રી લક્ષ્મણજી ઉપર છોડ્યું. પરંતુ પ્રતિવાસુદેવે મુકેલું તે ચક્ર વાસુદેવને હાનિ કરી શકતું નથી. આથી ચક્ર આવ્યું તો ખરું, પણ ત્રણ પ્રદક્ષિણા કરીને શ્રી લક્ષ્મણજીના હાથમાં સ્થિર થઈ ગયું.
ચક્રને આ પ્રમાણે સ્થિર થયેલું જોઈને શ્રી રાવણ ખેદ પામ્યા છે આ વખતે શ્રી બિભીષણને થયું કે, “ભાઈ ! છેલ્લું શસ્ત્ર નિષ્ફળ નિવડવાથી ખિન્ન થયા છે અને તેમની પાસે કોઈ શસ્ત્ર બાકી રહેતું નથી. આથી બીકના માર્યા પણ માની જાય તો સારું.”
આમ માનીને શ્રી બિભીષણે શ્રી રાવણને કહ્યું કે, “ભાઈ ! જો જીવવાની ઈચ્છા હોય તો હજુ પણ ઉપાય છે અને તે એ કે શ્રીમતી સીતાદેવીને છોડી દો.”
પણ શ્રી રાવણનું ભાવિ જ વિચિત્ર છે. એટલે આ દિશામાં પણ | તેમને શ્રી બિભીષણે આપેલી એકાન્ત હિતકર પણ સલાહ રુચતી નથી. શ્રી રાવણ તો ક્રોધથી કહે છે કે, “મારે તો ચક્રનીય જરૂર નથી, મારી મુષ્ટિ જ બસ છે. મુષ્ટિ માત્રથી જ હું શત્રુને અને ચક્રને હમણાં જ હણી નાખું છું." શ્રી રાવણનાં આવાં ગર્વયુક્ત વચનો નીકળ્યાં અને તે જ વખતે શ્રી લક્ષ્મણજીએ તે જ ચક્રથી શ્રી રાવણની છાતીને ચીરી નાખી. શ્રી રાવણ મરીને ચોથી નરકે ગયા. તે આપણે જોયું.
પાપ કોઈને છોડતું નથી. પાપના ફળથી ડરનારે પાપ કરતાં પહેલાં જ ચેતવા જેવું છે. પાપનો રસ ઘટે નહિ ત્યાં સુધી પાપના ફળથી ગમે તેટલા ડરો, પણ પાપનું ફળ ભોગવ્યા વિના છૂટકો ન થાય. પાપના ફળથી ન કંપો, પણ પાપથી કંપો ! પાપનું ફળ કોઈને ગમતું નથી. પાપનું ફળ ભોગવવાનું કોઈને પસંદ નથી. પણ ઉપકારી મહાપુરુષો ફરમાવે છે કે, એટલા માત્રથી કામ ન ચાલે. પાપનો ડર કેળવો અને પાપ માત્રથી સદા ભય પામો !
શ્રી રાવણ હણાતાંની સાથે યુદ્ધ જોવાને માટે એકઠા થયેલા દેવતાઓએ આકાશમાં જય જય શબ્દોનો પોકાર કર્યો અને શ્રી
સંસાર રાગને કાપે અને સંયમ રાગને વધારે તેવો ગ્રન્થ૭
૩૩
