________________
90
અલંક ધ્વજય... ભાગ-૪
અને શ્રી
શ્રી રાવણે મૂકેલું ચક્ર શ્રી લક્ષ્મણજીના હાથમાં આ રીતે જ્યારે અનેક રૂપોને ધરવા છતાં પણ શ્રી રાવણ શ્રી લક્ષ્મણજીનાં તે ઇચ્છાનુસાર પ્રાપ્ત થતાં બાણોથી વિધુર બન્યા, અને વિધુર બનેલા શ્રી રાવણે અર્ધચક્રિપણાના ચિન્હરૂપ જાજ્વલ્યમાન ચક્રને યાદ ક્યું અને રોષથી રાતાં નેત્રવાળા બનેલા શ્રી રાવણે એ છેલ્લા શસ્ત્રરૂપ ચક્રને આકાશમાં ભમાવીને શ્રી લક્ષ્મણજીને હણવાને માટે છોડ્યું. પણ શ્રી લક્ષ્મણજી તો વાસુદેવ છે. એટલે તેમને એ ચક્ર હરકત કરે જ નહિ. ઉલ્લું શ્રી રાવણે પોતે જ આ તો દુશ્મનના હાથમાં પોતાને હણનારું હથિયાર સોંપ્યું. ચકે જઈને શ્રી લક્ષ્મણજીની પ્રદક્ષિણા કરી, અને તે પછી ચક્ર ઉદયગિરિના શિખર ઉપર સૂર્યની જેમ શ્રી લક્ષ્મણજીના જમણા હાથમાં આવીને રહો. શ્રી બિભીષણની ઉચિત સલાહ સામે પણ રોષ
અને શ્રી રાવણનો વધ પોતાનું અંતિમ શસ્ત્ર પણ જ્યારે આ રીતે નિષ્ફળ ગયું અને દુશ્મનને પ્રદક્ષિણા દઈ દુશ્મનના હાથમાં જઈ રહ્યું. એટલે શ્રી રાવણ વિષાદને પામ્યા. વિષાદને પામેલા શ્રી રાવણે એ વખતે વિચાર્યું કે,
મુનિનું વચન સત્ય થયું : તેમજ તે શ્રી બિભીષણ આદિનો, જે વિચારણાપૂર્વકનો નિર્ણય કરેલો તે પણ સત્ય ઠર્યો.”
આ રીતે પોતાના ભાઈને વિષાદવાળા જોઈને, ફરીથી પણ શ્રી બિભીષણે કહ્યું કે, “હે ભાઈ ! જો તમે જીવવા ઇચ્છતા હો તો હજુ પણ શ્રીમતી સીતાને છેડી દો !" શ્રી બિભીષણના આવા વખતસરના અને વ્યાજબી કથનથી પણ શ્રી રાવણને ક્રોધ આવ્યો કારણ કે દુર્ગતિમાં જવાનો સમય છેક નજદિક આવી પહોંચ્યો છે.
આથી ક્રોધિત થઈને શ્રી રાવણે શ્રી બિભીષણને કહ્યું કે, ‘એકલું ચક્ર જ શું મારું શસ્ત્ર છે ? અર્થાત્ મારી પાસે બીજાંય શસ્ત્રો છે, ચક્રવાળા પણ આ દુશ્મનને હું જલ્દી મુષ્ટિથી હણીશ.'
