________________
કલ્યાણમાલાની કરુણ કથની
કુબેરનગરનો રાજા કલ્યાણ માલા જન્મથી રાજકુમારી છે. પણ સંયોગવશ બુદ્ધિમાન મંત્રીઓ અને રાજમાતાએ આબાદ આયોજન કર્યું તેથી તે બાલ્યકાળથી રાજા તરીકે પ્રસિદ્ધ છે. જલની શોધમાં નીકળેલા શ્રી લક્ષ્મણજીને સરોવર કિનારે ક્રીડા માટે આવેલ તે કુબેરનગરના અધિપતિએ જોયા, ને તે કામવશ બની જાય છે. તે ભૂલી જાય છે કે હું એક રાજા છું. હા, કામ ! કામપરવશ આત્માઓ પોતાનો સંયમ જાળવી શકતા નથી એ હકીકત છે.
પછી તો પોતાની છાવણીમાં પહોંચીને તે રાજાએ પોતાના મંત્રીઓ દ્વારા શ્રી લક્ષ્મણજીને અને તેઓના કહેવાથી શ્રી રામચન્દ્રજીને ત્યાં તેડાવ્યાં છે. શ્રી રામચન્દ્રજીના પૂછવાથી પુરુષવેષમાં રહેવાનું રહસ્ય પ્રગટ થાય છે. તે શ્રી કલ્યાણમાલાની કરુણકથનીરુપ છે.
અહીં પણ શ્રી રામચન્દ્રજી આદિની મહાનતા પ્રગટ થયા વિના રહેતી નથી. આ પ્રકરણ કરુણ-કથનીથી રોમાંચક છે.
૩૫
