________________
આ પછી શું થયું તે અંગે ફરમાવ્યું છે કે, “તતઃ પ્રત્યુવારાય, શ્રાવક્ષ્ય નટાયુષઃ । ददौ रामो नमस्कारं, परलोकाध्वशंबलम् ॥११॥”
તે શ્રાવક જટાયુના પ્રત્યુપારને માટે શ્રી રામચંદ્રજી એ પરલોક્ના રસ્તે ભાથાં સમાન નવકાર દીધો : અર્થાત્ તેને શ્રી નવકાર મંત્ર સંભળાવ્યો.
આ દશામાં પણ આવો પ્રત્યુપકાર કરવાની ભાવના કોનામાં આવે ? સજ્જના હૈયામાં જ એવી ભાવના આવે. અત્યારની પરિસ્થિતિ જેવી તેવી હતી ? પોતાને છેતરીને, દૂર કાઢીને, કોઈ માયાવી શ્રીમતી સીતાદેવીનું હરણ કરી ગયો છે એમ તેઓને લાગ્યું છે. અને શ્રીમતી સીતાદેવીને નહિ ભાળતાં શ્રી રામચંદ્રજી મૂર્છાધીન પણ બની ગયા હતા. આવા વખતે સહેજે એમ થાય કે હજુ તે માયાવી દૂર ગયો નહિ હોય, માટે પાછળ પડવું એને બદલે એનાં પગલાં કે ચિહ્નોની પણ તપાસ નહિ કરતાં શ્રી રામચંદ્રજી પ્રત્યુપાર કરવાને માટે તૈયાર થઈ જાય છે. એ પણ તેમની ઉત્તમતા જ સૂચવે છે. ઉત્તમ આત્માઓ કરેલા ઉપકારને ભૂલતાં નથી અને ગમે તેવા વિક્ટ સંયોગોમાં પણ તેમની ઉત્તમતા ઝળહળી ઉઠ્યા વિના રહેતી નથી એ ચોક્કસ વાત છે.
બીજી વાત અહીં એ પણ સમજવા જેવી છે કે, શ્રી નવકાર મહામંત્ર એ પરલોક્ના માર્ગે ભાથારૂપ છે. એમ કલિકાલસર્વજ્ઞ આચાર્ય ભગવાન શ્રી હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ ફરમાવ્યું છે, તે શાથી ? શ્રી નવકાર મંત્રમાં એવું તે શું છે ? કહો, શ્રી નવકાર મંત્રમાં શું આવે છે ? પાંચ પરમેષ્ઠિને નમસ્કાર. પાંચ પરમેષ્ઠી કયા કયા છે ? ૧. શ્રી અરિહંતદેવ, ૨. શ્રી સિદ્ધપરમાત્મા, ૩. શ્રી આચાર્ય ભગવાન, ૪. શ્રી ઉપાધ્યાય ભગવાન, ૫. શ્રી સાધુ ભગવાન્ આ પાંચને નમસ્કાર કરવામાં એવું ક્યું કૌવત છે, કે જેથી એ નમસ્કાર
૨૯
મહાસતી સીતાદેવીનું અપહરણ...૯