________________
હરણ......ભ૮-૩
પરિવારને તજીને નવયૌવન અવસ્થામાં તે દંડકારણ્યમાં આવ્યો. બાર બાર વર્ષો સુધી વડની શાખાએ પગ બાંધીને વાગોળ પક્ષીની જેમ ઉંધા મસ્તકે તે લટીને રહતો. તેમજ મન-વચન-કાયાના યોગો ઉપર કાબૂ મેળવીને તે સૂર્યાસ ખગને સાધનારી વિદ્યાનો જાપ કરતો રહો. ધ્યેયલક્ષિતા આ કાર્ય કરે છે. માટે જ પહેલાં ધ્યેયમાં સ્થિર થવાની જરૂરી છે.
આ જ શંબૂકે જો ધાર્યું હોત, તો પોતાનું આત્મકલ્યાણ કેવું સાધી શકત ? માત્ર એક જ ભવમાં જ કામ લાગનારી વિદ્યાને માટે જે આટલું સહી શકે, તે ભવ માત્રનો નાશ કરીને અનંત સુખના ભોક્તા બનાવનાર સંયમની આરાધના માટે શું ન કરી શકે? પણ તેવો ભાગ્યોદય, સુસંયોગ અને સુસંયોગના પરિણામે થવી જોઈતી આત્મલક્ષિતા થવી જોઈએ ને ? તમને સંયોગ મળી ગયો છે. સુગુરુ આદિ સામગ્રી મળી ગઈ છે. પ્રભુનું શાસન મળી ગયું છે. પણ આત્મલક્ષિતા કેળવી ધ્યેય ફેરવો તો એનો લાભ ઊઠાવી શકો. એ રીતે ધ્યેય નથી કર્યું ત્યાં સુધી તો મુશ્કેલી જલાગ્યા કરે તે સ્વાભાવિક છે. અજ્ઞાનતાથી શ્રી લક્ષ્મણજી ના હાથે શંબૂકનો
શિરચ્છેદ - હવે આ રીતે સૂર્યહાસ ખગની સાધના પૂરી થવામાં માત્ર ત્રણ જ દિવસો બાકી છે, પણ ઘણી વાર ભાવિભાવ એવો હોય છે કે, સાગરને તરીને જનારો છેલ્લે ખાબોચિયામાં ડૂબી જાય છે. અહીં પણ એવું બની જાય છે કે ત્રણ દિવસ જ બાકી છે. ત્યાં એનો શ્રી લક્ષ્મણજીના હાથે વધ થઈ જાય છે. દંડકારણ્યમાં ક્રીડા કરવાને માટે આમ તેમ ફરતા શ્રી લક્ષ્મણજી ત્યાં આવી પહોંચ્યા. અને તેમણે સૂર્યના કિરણોના સમૂહ સમાન ભાસતું સૂર્યહાસ ખગ્ન જોયું. શ્રી લક્ષ્મણજીએ તે ખગ્ન હાથમાં લીધું અને મ્યાનમાંથી બહાર કાઢ્યું, કારણકે અપૂર્વશાસ્ત્રાનોd &, ક્ષત્રિયાણ ]qહમ્ નવા શસ્ત્રને જોતાં ક્ષત્રિયોને કૂતૂહલ થાય છે. પછીથી તે જ ક્ષણે તે સૂર્યહાસ ખગની તીક્ષણતાની પરીક્ષા કરવાને માટે શ્રી લક્ષ્મણજીએ તે ખગ્ર વડે, નજદીકમાં રહેલી વંશજાળને કમળના વાળની જેમ છેદી નાંખી. આથી વંશજાળની અંદર રહેલા શંબૂકનું
ત૮-અ
...
