________________
(૨) હવે તે પાલ ને ગોપાલનું ચરિત્ર કહે છે
આ ભરતક્ષેત્રમાં સ્વર્ગને જીતે એવી અને સમસ્ત નગરના સંદર્યના સારથી બનાવી હોય તેવી ઉજયિની નામે નગરી છે. તે નગરીમાં વિશ્વક્સેન જેવો પરાક્રમી અને વિશ્વવ્યાપી મહાસેનવાળે જાણે બીજે મહાસેન જ હોય તેવો મહાસેન નામે રાજા છે. તેને અત્યંત વિસ્તૃત ગુણવાળી સુરસુંદરી નામે પ્રથમ રાણું તે પટ્ટરાણી છે અને બીજી મહાલક્ષ્મી નામે રાણું છે. સુરસુંદરીને પાલ ને ગોપાલ નામના બે પુત્ર થયા છે. તે રૂપવંત, ચતુર, ધીર અને સદા ન્યાયપરાયણ છે.
અન્યદા અસ્વનેશ-ઇંદ્ર જેવા પરાક્રમવાળા રાજાએ સ્વપ્નમાં નૃત્ય કરવામાં તત્પર એવા કબંધને પિતાના આવાસમાં પ્રવેશ કરતું જોયું. તે જોઈને “આ શું? ” એમ પોતાના હૃદયમાં વિચારતો રાજા જાગૃત થયે અને મંત્રીને બેલાવીને પ્રારંભથી સ્વપ્રનું સર્વ વૃત્તાંત કહ્યું. તે સાંભળીને મંત્રીએ “આનું ભાવી શું અશુભ થશે?” એવી સેંકડે આશંકાથી વ્યાકુળ થઈને વિચક્ષણ એવા સ્વપ્ન પાઠકને બેલાવી તે સ્વપ્નનું ફળ પૂછયું. સ્વશાસ્ત્રના વિશારદાએ પોતાના મનની અંદર વિચાર કરીને તેમજ પરસ્પર પૂછી, નિરધાર કરીને રાજા પ્રત્યે આ પ્રમાણે કહ્યું કે
હે રાજન ! આ દુઃસ્વપ્ન હોવાથી તેના પ્રભાવવડે તમને વિન ઉપસ્થિત થવાનો સંભવ છે, તેથી તમારે એક માસ પર્યત તમારા બે પુત્ર સહિત રાજ્ય તજી દઈને તેમજ બીજા પરિ. વારને પણ છોડી દઈને વનમાં શુભ ધ્યાનપરાયણ થઈને રહેવું. એ એના નિવારણને તેમજ તમારી ને તમારા પુત્રની રક્ષાને
૧ મસ્તક વિનાનું ધડ.
