________________
(૩૫) વસ્તુજ નથી. તે પુણ્ય અને પાપ કોને લાગે. અને પુણ્ય પાપનું ફળ સુખ દુઃખ કેને થાય, સ્વર્ગની ગતિ અને નરકની ગતિ કોને થાય. માટે ધર્માદિકની વાત નિસાર છે.
એટલા સમયમાં પોતાના શરીરની કાતિથી આકાશને પ્રકાશિત કરનારા, શ્વેત વસ્ત્રોથી સર્વ અંગને શોભાવનારા, સમ્યકત્વ મૂળ બાર વ્રતને ધરનારા, આકાશમાં ગમન કરનારા, અવાધજ્ઞાનવડે સમગ્ર રૂપી દ્રવ્યને જાણનારા, જૈન શાસ્ત્રમાં પ્રવીણ અન્ય શાસ્ત્રોમાં પાર પામેલા, ધમી જનમાં
काठिन्या बोध रूपाणी भूतान्यध्यक्षसिद्धितः ॥
चेतनाच न तद्रपा साकथं तत् फलं भवेत् ॥ વળી જે ચિતન્ય ભૂતકાર્ય હેય, તે તે સર્વ જગત પ્રાણીમય હેવું જોઈએ. જે કહે કે પરિણતિ વિશેષ સદ્ભાવના અભાવથી સકલ જગત પ્રણિમય થઈ જતું નથી. તે તે પરિણતિ વિશેષ સદ્ભાવ સર્વત્ર શા વાસ્તે થતો નથી. ? તે પરિણતિ પણ ભૂત માત્ર નિમિત્તજ છે. તે કેવી રીતે તેનું કોઈ સ્થળે તેવું ન હોવું સિદ્ધ થઈ શકે છે ! વળી તે પરિણતિ વિશેષ કેવા સ્વરૂપવાળે છે. જે કહે કે કઠિનાદિ રૂ૫ છે. કારણ કે ધુણાદિ જતુ કાષ્ટાદિમાં ઉત્પન્ન થતા દેખીએ છીએ. તે કારણથી જ્યાં કઠિનત્યાદિ વિશેષ છે તે પ્રાણિમય છે, બીજા નહિ આપણું વ્યભિચાર દેખવાથી અસત છે. જુઓ અશિષ્ટપણું કઠિનત્વાદિ વિશેષ છતાં કેઇ સ્થલે હોય છે. અને કોઈ સ્થલે હેતા નથી. અને કેએ સ્થળે કઠિનત્યાદિ વિશેષ વિના પણ સર્વેદજ ઘન આકાશમાં સંમૂર્ણિમ ઉત્પન્ન થાય છે.