________________
૨૮૫
ઉપમિતિભવપ્રપંચા કથા ભાગ-૪ / ચતુર્થ પ્રસ્તાવ શ્લોકાર્ય :
સ્ત્રીના ચપળ લોચનના અર્ધવિલોકનથી તોષ પામે છે. મનોરમ એવા તેમના આલાપોથી સ્ત્રીઓના આલાપોથી, હૃદયમાં પ્રીતિને વહન કરે છે. II૩૬૪l. શ્લોક :
भ्रमन्ति विकटैः पादैरुन्नामितशिरोधराः ।
रामाकटाक्षविक्षिप्ताः, सुभगा इति गर्विताः ।।३६५ ।। શ્લોકાર્ચ -
ઊંચી ડોકવાળા, સ્ત્રીના કટાક્ષથી ખેંચાયેલા, સુભગ છે એ પ્રમાણે ગર્વિત થયેલા, વિકટ વિસ્તૃત પાદો વડે ભમે છે. ll૩૬૫ll શ્લોક :
कुलटादृष्टिमार्गेषु तच्चित्ताक्षेपलम्पटाः ।
निष्पी निष्क्री. मु]डयन्ति मोहान्धा, दन्तकान् कारणं विना ।।३६६।। શ્લોકાર્ચ -
કુલટા સ્ત્રીઓની દષ્ટિના માર્ગમાં, તેના ચિત્તના આક્ષેપમાં લંપટ એવા મોહાંધ જીવો કારણ વગર દાંતોને પીડે છે. Il399ી. બ્લોક :
इतस्ततः प्रधावन्ति, दर्शयन्ति पराक्रमम् ।
तासां मनोऽनुकूलं हि, ते किं किं यन्न कुर्वते? ।।३६७।। શ્લોકાર્ચ -
આમતેમ દોડે છે, પરાક્રમોને બતાવે છે. જે કારણથી, તેઓ કામદેવને વશ થયેલા જીવો, તેઓના મનને અનુકૂલ=સ્ત્રીઓના મનને અનુકૂલ, શું શું કરતા નથી ? Il૩૬૭ll શ્લોક :
कुर्वन्ति चाटुकर्माणि, भाषन्ते किङ्करा इव ।
पतन्ति पादयोस्तासां, जायन्ते कर्मकारकाः ।।३६८।। શ્લોકાર્ચ -
ચાટુકમ કરે છે, કિંકરની જેમ બોલે છે, તેઓના સ્ત્રીઓના, પગમાં પડે છે. કર્મકારક થાય છે. ll૧૬૮l.
