________________
કર્મવિપાક કર્મગ્રન્થ
૬૩ रिसहो य होइ पट्टो,वजं पुण कीलिया मुणेयव्वा । उभओ मक्कडबंधं, नारायं तं वियाणाहि ॥ १०९ ॥
| ઋષભ એટલે વીંટાળવાનો પાટો. વજ એટલે ખીલી. અને બે હાડકાંઓનો મર્કટબંધ તે નારાજ કહેવાય છે. તેને તું જાણ. ૧૦૯. जस्सुदएणं जीवे, संघयणं होइ वजरिसहं तु । तं वज्जरिसहनामं सेसावि हु एव संघयणा ॥ ११० ॥
જે કર્મના ઉદયથી જીવને વિષે જે સંઘયણ હોય છે તે જ વજ ઋષભનારાચસંઘયણ છે.
બાકીનાં પાંચેય સંઘયણો આ જ રીતે તું જાણ. છે એ સંઘયણનું સંક્ષિપ્તમાં વર્ણનવજઋષભનારાચ સંઘયણ :- બે હાડકાંને મર્કટબંધ વડે બાંધેલા હોય, તેના ઉપર ઋષભ એટલે પાટાના આકારવાળું હાડકું વીંટળાયેલું હોય, અને ત્રણ હાડકાને ભેદનાર વજ એટલે ખીલીના આકારવાળા હાડકાથી મજબૂત થયેલ એવું તે વજઋષભનારાચસંઘયણ છે. તેનું કારણ જે કર્મ તે વજઋષભનારાચસંઘયણ નામકર્મ પહેલું છે. ઋષભનારાચ સંઘયણ - માત્ર ખીલીથી રહિત પૂર્વોક્ત જે હાડકાની રચના તે ઋષભ નારાય. તેનું કારણ જે કર્મ તે
ઋષભનારાચ-સંઘયણ નામકર્મ છે. (૩) નારાચ સંઘયણઃ- જ્યાં હાડકાના બંને પાસા મર્કટબંધથી બંધાયેલાં
હોય, પણ હાડકાનો પાટો અને ખીલી ન હોય તેવા પ્રકારની હાડની રચના તે નારાજ સંઘયણ છે તેનું કારણ જે કર્મ તે નારાચસંઘયણ નામકર્મ છે. અદ્ધનારા સંઘયણઃ-જ્યાં હાડકાને એક પાસે મર્કટબંધ હોય, અને બીજે પાસે ખીલી હોય તેવા હાડની રચના તેઅદ્ધનારાચસંઘયણ છે તેનું કારણ જે કર્મ તે અદ્ધનારા સંઘયણ છે.
