________________
૪૮
પ્રાચીન પ્રથમકર્મગ્રન્થ कोहो माणो माया लोभो पढमा अणंतबंधी उ । एयाणुदए जीवो, इह संमत्तं न पावेइ ॥ ४२ ॥
ક્રોધ, માન, માયા અને લોભ એ પ્રથમ અનંતાનુબંધી કષાય છે. અનંતાનુબંધી કપાયના ઉદયથી જીવ મનુષ્યલોકમાં સમ્યકત્વને પામતો નથી. ૪૨. जं परिणामो किट्ठो मिच्छाओ जाव सासणो ताव । सम्मामिच्छाईसुं, एसिं उदओ अओ नत्थि ॥ ४३ ॥
જે કારણથી સંકૂિલષ્ટ પરિણામ તે મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનકથી સાસ્વાદન ગુણસ્થાનક સુધી જ હોય છે. મિશ્રાદિ ગુણસ્થાનકોમાં અનંતાનુબંધી કપાયનો ઉદય હોતો નથી. ૪૩. कोहो माणो माया, लोभो बीया अपच्चखाणा उ । एयाणुदए जीवो, विरयाविरई न पावेइ ॥ ४४ ॥
ક્રોધ, માન, માયા અને લોભ એ બીજો અપ્રત્યાખ્યાનીય કપાય છે. જેના ઉદયથી જીવ દેશવિરતિને પામતા નથી. ૪૪. एसिं जाण विवागो, मिच्छाओ जाव अविरओ ताव । परओ देसजयाइसु, नत्थि विवागो चउण्हं पि ॥ ४५ ॥
આ અપ્રત્યાખ્યાન કષાયોનો ઉદય મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનકથી અવિરત ગુણસ્થાનક (૧ થી ૪ ગુ.ઠા) સુધી તું જાણ. પછી દેશવિરતિ આદિ ગુણસ્થાનકોમાં તેનો વિપાક હોતો નથી. ૪૫. कोहो माणो माया, लोभो तइया उ पच्चखाणा उ । एयाणुदए जीवो, पावेइ न सव्वविरइं तु ॥ ४६ ॥
ક્રોધ, માન, માયા અને લોભ એ ત્રીજો પ્રત્યાખ્યાનીય કષાય છે. જે પ્રત્યાખ્યાનીય કપાયના ઉદયથી જીવ સર્વવિરતિને પામતો નથી. ૪૬.