________________
શતકનામા પંચમકર્મગ્રંથ
ગુણઠાણે સ્થિતિબંધ साणाईअपुर्वते, अयरंतोकोडिकोडिओ न हिगो ।
बंधो नहु हीणो नय, मिच्छे भविअर सन्निमि ||48॥ સાર્ફ - સાસ્વાદનથી
નહિ - અધિક બંધ ન હોય. વયરંતો વોડિ વોડિગો - અંતઃકોડાકોડી સાગરોપમથી નહુ - ન જ હોય
અર્થ : ભવ્યસંજ્ઞી જીવને સાસ્વાદનથી અપૂર્વકરણ ગુણસ્થાનક પર્યત અંતઃ કોડાકોડી સાગરોપમથી અધિક બંધ ન હોય. તેમજ હીન બંધ પણ ન જ હોય. મિથ્યાદષ્ટિ ભવ્ય અને અભિવ્ય સંન્નિને વિષે પણ હીન બંધ ન જ હોય ૪૮
સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય સાસ્વાદનથી અપૂર્વકરણ ગુણઠાણા સુધી આયુષ્ય સિવાયના સાતેકર્મોનો જઘન્ય, ઉત્કૃષ્ટ અને મધ્યમથી સ્થિતિબંધ અંતઃ કોડાકોડીનો જ કરે છે. તેનાથી હીન બંધ પણ ન કરે અને અધિકબંધ પણ ન કરે. આયુષ્યકર્મમાં આ નિયમ નથી. એટલે આયુષ્યને અતર્મુહૂર્તથી માંડીને ૩૩ સાગરોપમનો બંધ થાય.' ( ૯ મા અને ૧૦ મા ગુણઠાણે વર્તતો જીવ સાતેકર્મનો અંતકોડાકોડી કરતાં હીન બંધ કરે અને મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનકે વર્તતો જીવ સાતે કર્મનો જઘન્યથી અંતઃ કોડાકોડી અને મધ્યમથી અધિક બંધ કરતાં યાવત્ ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિ સુધી બંધ કરે પણ અંતઃકોડાકોડીથી હીન બંધ ન કરે. એટલે કે મિથ્યાત્વ ગુણઠાણે વર્તતો સંજ્ઞી હંમેશા ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિ બાંધે એવો નિયમ નથી. જ્યારે મિથ્યાત્વ ગુણઠાણે ગ્રંથભેદ કરે ત્યારે સાતે કર્મોની અંતઃ કોડાકોડીની જઘન્યસ્થિતિ બાંધે છે.
૧. પંચાશકની વૃત્તિમાં સાતમા ગુણ. માં પણ મોહનીયનો અંતર્મુહૂર્તનો બંધ કહ્યો છે. અનિવૃત્તિ ગુણ. માં પણ શરૂઆતમાં અંતઃકોડાકોડી સાગરોપમ બંધ હોય પછી ઘટતો ઘટતો અંતર્મુહૂર્ત સુધીનો બંધ થાય.
૨. સિદ્ધાંતના મતે ગ્રંથભેદ કર્યા પછી મિથ્યાત્વે જાય તો પણ અંતઃકોડાકોડી સાગરોપમથી અધિક સ્થિતિબંધ ન બાંધે. જ્યારે કર્મગ્રંથના મતે ગ્રંથભેદ કર્યા પછી સાસ્વાદન આદિ ગુણઠાણે અધિક સ્થિતિન બાંધે. પણ મિથ્યાત્વે આવે ત્યારે અંતઃકોડાકોડીથી અધિક થાવત્ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ પણ બાંધે પરંતુ તીવ્ર અનુભાગ ન બાંધે. વંધેળ ન વો વિરૂત્યાવશ્યવરના અંતઃકોડાકોડી સાગરોપમના બંધને ક્યારે ઉલ્લંઘન કરતો નથી.
77