________________
શતકનામા પંચમકર્મગ્રંથ
મનુષ્યમાં વિસંયોજના થાય છે.
અનંતાનુબંધીની વિસંયોજના કરનાર ત્રણ કરણ કરે છે. તેમાં પ્રથમ યથાપ્રવૃત્તકરણ-તેનું વર્ણન પ્રથમ સમ્યક્ત્વ પામતી વખતે બતાવ્યા મુજબ જાણવું. ૩) અપૂર્વકરણ : આ કરણનું વર્ણન પણ પ્રથમ સમ્યક્ત્વ પામતી વખતના અપૂર્વકરણ જેવું સમજવું પરંતું.
૪) અહીં અપૂર્વકરણના પ્રથમ સમયથી જ અનં. નો ગુણસંક્રમ થાય છે. કારણકે અનંતાનુબંધી અબધ્યમાન છે. એટલે તેના દલિયા ગુણસંક્રમ વડે બધ્યમાન ચારિત્ર મોહનીયની પ્રકૃતિમાં પ્રતિસમયે અસંખ્યગુણાકારે સંક્રમાવે છે. જેમ કે પ્રથમ સમયે થોડું, બીજા સમયે અસંખ્યગુણ, ત્રીજા સમયે તેનાથી અસંખ્યગુણ એમ યાવત્ અપૂર્વકરણ અને અનિવૃત્તિકરણના ચરમ સમય સુધી સમજવું. ૫) વળી ગુણશ્રેણિ ઉદયાવલિકાની બહારથી કરે છે. કારણકે અનંતાનુબંધી ઉદયવતી નથી. ત્યાર પછી અનિવૃત્તિકરણ કરે છે.
૬) અનિવૃત્તિકરણ - આ કરણ અંતર્મુહૂર્ત પ્રમાણનું હોય છે.
પ્રતિ સમયે અનંતગુણ વિશુદ્ધિ હોય છે.
પ્રતિ સમયે દરેક જીવોના અધ્યવસાય પરસ્પર સરખા હોય છે. તેથી આ કરણના જેટલા (અસંખ્યાતા) સમય તેટલાં અધ્યવસાય સ્થાનો હોય છે.
અહિં સ્થિતિઘાતાદિ પાંચ અપૂર્વકાર્યો કરે છે. અહીં ઉલના સહિત ગુણસંક્રમ થાય છે. તેથી ઉલનાનુવિધ ગુણસંક્રમ વડે સ્થિતિસત્તાને ઉકેરતો હજારો સ્થિતિઘાત વડે દ્વિચ૨મ સ્થિતિઘાત સુધી જાય છે. પછી એક ઉદયાવલિકા મુકીને દ્વિચ૨મ સ્થિતિઘાત કરતાં અસંખ્યગુણ મોટો ચરમસ્થિતિઘાત ઉકેરે છે. ત્યારે અનંતાનુબંધીનો ક્ષય (વિસંયોજના) થાય છે. પરંતુ ઉદયાવલિકા શેષ રહે છે. તેને વિદ્યમાન કષાયમાં સ્તિબુક સંક્રમ વડે સંક્રમાવી નાશ કરે છે. એટલે મોહનીયની ૨૪ની સત્તા થાય છે.
૭) અહીં અંતરકરણ થાય નહી. તેમજ ઉપશમના પણ ન હોય.
217
