________________
શતકનામા પંચમકર્મગ્રંથ બીજી વણા - જ. વર્ગણા કરતાં એક અધિક વીર્ય વ્યાપારવાળા પરસ્પર સમાન વ્યાપારવાળા પ્રથમ વર્ગણા કરતા કંઈક જુન એવા અસંખ્યાતા આત્મપ્રદેશોનો સમુહ તે બીજી વર્ગણા, આ રીતે એકોત્તર વૃદ્ધિવાળી અસંખ્યાતી વર્ગણાઓ થાય એટલે કે ૭ રાજ લાંબી શ્રેણિના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલી વર્ગણાઓ, એકોત્તર વૃદ્ધિવાળી થાય. સ્પર્ધક :- આ રીતે એકોત્તર વૃદ્ધિવાળી શ્રેણીના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલી વર્ગણાઓનો સમુહ તે સ્પર્ધક કહેવાય છે.
હવે પહેલા સ્પર્ધકની છેલ્લી વર્ગણા કરતાં એક અધિક વીર્ય વ્યાપારવાળા આત્મપ્રદેશો પ્રાપ્ત થતા નથી બે, ત્રણ, નહિ પરંતુ અસંખ્ય લોકાકાશ પ્રદેશ પ્રમાણ અધિક વીર્ય વ્યાપાર વાળા આત્મ પ્રદેશો મળે. તે પરસ્પર સમાન વીર્ય વ્યાપારવાળા આત્મ પ્રદેશોનો સમુહ તે બીજા સ્પર્ધકની પ્રથમ વર્ગણા ત્યાર પછી પ્રથમ સ્પર્ધકની જેમ એકોત્તર વૃદ્ધિવાળી શ્રેણિના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલી વર્ગણાઓ બને તેનો સમુહ તે બીજું સ્પર્ધક આ રીતે અસંખ્યાતા સ્પર્ધકો એટલે શ્રેણિના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલા સ્પર્ધકો બને. એક સમયના આત્માના વીર્ય વ્યાપારવાળા બધા આત્મપ્રદેશોમાંથી શ્રેણિના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલા સ્પર્ધકો થાય. યોગસ્થાન : એક સમયના આત્મપ્રદેશના વીર્ય વ્યાપારમાંથી બનેલી વર્ગણા અને તેના શ્રેણિના અસંખ્યાતમા ભાગના બનેલા સ્પર્ધકોનો સમુહ તે યોગસ્થાન કહેવાય છે.
દરકે સમયે જીવને એક એક યોગસ્થાન હોય છે. અર્થાત્ એક સમયના વીર્ય વ્યાપારમાંથી બનેલા સ્પર્ધકોનો સમુહ તેને યોગ્ય સ્થાનક કહેવાય છે.
જોકે જીવો અનંતા છે તો પણ યોગસ્થાનક અનંતા નથી પરંતુ અસંખ્યાતા
