________________
શતકનામા પંચમકર્મગ્રંથ અવગાહીને રહેલી એટલે કે જે આકાશ પ્રદેશમાં જીવ અવગાહીને રહેલો છે તે પ્રદેશમાં જ અવગાહીને રહેલી પરંતુ અનંતર પરંપર પ્રદેશમાં નહિ. આવા કર્મસ્કંધના દલિકોને (કાર્મણવર્ગણાને) જીવ પોતાના સર્વ આત્મપ્રદેશથી ગ્રહણ કરે છે. એટલે કે પોતાના ક્ષેત્રમાં અવગાહીને રહેલા કર્મદલિકોને સર્વ આત્મ પ્રદેશો વડે ગ્રહણ કરે એટલે સર્વઆત્મપ્રદેશ અનંતર પરંપરાએ તે કર્મદલિકોને ગ્રહણ કરવા માટે પ્રવર્તે. જેમકે કોઈક વસ્તુ લેવા માટે આંગળી પ્રવર્તે ત્યારે કરતલ, મણિબંધ, ભુજા, ખભો એ સર્વ પ્રદેશો અનંતર પરંપરાએ બળ કરે કારણકે સર્વ જીવ પ્રદેશોનો સાંકળના આંકડાની જેમ પરસ્પર સંબંધ છે તેથી સર્વ આત્મપ્રદેશ વડે ગ્રહણ કરે છે તેમ જાણવું.
“કર્મ પ્રદેશની વહેંચણ” * હવે એક સમયે એક જ અધ્યવસાયે ગ્રહણ કરેલા જે કર્મ પુદ્ગલો છે તેનો આઠે કર્મને કેટલો ભાગ આવે તે કહે છે. જો આઠે કર્મ બંધાતા હોય ત્યારે કર્મદળિયાના આઠ ભાગ પડે. આયુષ્યવિના સાત કર્મ બંધાતા હોય ત્યારે સાત ભાગ પડે. મોહનીયનો બંધવિચ્છેદ થવાથી ૧૦ મે ગુણઠાણે છ કર્મ બંધાય ત્યારે છ ભાગ થાય. અને ૧૧-૧૨-૧૩ ગુણઠાણે વેદનીય એક કર્મ બંધાય ત્યારે બધો ભાગ તેને આવે. અષ્ટવિધ બંધકમાં આયુષ્યકર્મને સૌથી થોડો ભાગ આવે છે. કારણકે જેની સ્થિતિ ઓછી તેનો ભાગ થોડો અને જેની સ્થિતિ વધારે તેનો ભાગ મોટો હોય છે. અન્યકર્મની અપેક્ષાએ આયુષ્યકર્મની સ્થિતિ થોડી છે તેથી સર્વથી અલ્પભાગ આયુષ્યકર્મને હોય છે. તેના કરતાં નામ અને ગોત્રકર્મને વિષે ભાગ વિશેષ અધિક હોય છે. કારણકે તેની સ્થિતિ અધિક છે. પરંતુ બંને પરસ્પર સરખો ભાગ હોય છે.
૧. એક પ્રદેશનો અર્થ આત્મા જે પ્રદેશોમાં રહેલો હોય તેજ પ્રદેશોમાં રહેલી એટલે બન્નેની અવગાહના એક હોવી જોઈએ તેવી વર્ગણાને ગ્રહણ કરે છે
139
