Page Text
________________
ઓળખાય છે. તેઓ જૈનપરિપાટીના હતા તેવો ઉલ્લેખ છે. ઈ.સ. ના પહેલા સૈકામાં વીર નિર્વાણ પછીના ૫૦૦ વર્ષ બાદ પ્લીની નામે ગ્રીક પ્રવાસીએ તેના ભારત પ્રવાસના વર્ણનમાં કચ્છને “આભીરિયા' તરીકે વર્ણવેલ છે. તો ગુજરાતના સર્વપ્રથમ આભીરરાજ ઇશ્વરદેવના નામનો શિલાલેખ પણ કચ્છમાંથી પ્રાપ્ત થયો છે. જે સૂચવે છે કે ક્ષત્રપકાળમાં આભીરોનું આધિપત્ય હતું.'
વીર નિર્વાણ પછી ૧૫૫ વર્ષે મગધદેશમાં ૧૨, વર્ષનો ભયંકર દુષ્કાળ પડ્યો, ત્યારે ૫૦૦ જૈન સાધુઓએ ત્યાંથી વિહાર કર્યો, તે સમયે અન્ય દાર્શનિકોના સતત જીવલેણ હુમલાઓ થતાં હોઇ, આ સાધુઓમાંથી કેટલાંક દક્ષિણમાં ગયા તથા કેટલાંક પશ્ચિમ તરફ સ્થિર થયા હતાં તેમ મનાય છે. કથાસૂત્ર અનુસાર શ્રીમાલનગર (રાજસ્થાન) ના રાજાએ તેના બે પુત્રોમાંથી એકને શ્રીમાલ અને બીજાને ઓસિયા નગર આપ્યું, અને ત્યાંના વતનીઓ ઓસવાલ કહેવાયા. જે શ્રીમાલમાં રહેતાં હતાં તે શ્રીમાલો કહેવાયા. જૈનધર્મ પાળતા આ ઓસવાલો ધર્મ પરિવર્તન પહેલા સોલંકી રાજપૂત હતા. જૈનગ્રંથોના આધારે આ ધર્મ પરિવર્તન ઇ.સ. ૭૪૩ ના અરસામાં થયું. બીજી એક દંતકથામાં શ્રીમાળી બ્રાહ્મણો અને વાણિયા મૂળે કાશ્મીરના જમવાળ જ્ઞાતિના હતા અને ક્ષત્રપવંશનો જગસોમ (ઈ.સ. ૭૮-૨૫૦) તેમને દક્ષિણ મારવાડમાં લાવ્યો. ઈ.સ. ૭૦૩માં ભૂગરા નામના આરબે આ પ્રદેશને વેરાન કર્યો તેથી શ્રીમાળી બ્રાહ્મણો અને વાણિયા દક્ષિણ તરફ નાઠા અને તે સમય દરમ્યાન શ્રીમાળીઓ અને ઓસવાલો કચ્છમાં આવીને વસ્યા હતા. ૮ મી સદીની આ અનુમાનિત વિગતો પછી તો ‘અચલગચ્છ દિગ્દર્શન’ માંથી કચ્છમાં જૈનધર્મના અસ્તિત્વની ઘણી વિગતો મળે છે. જેમકે કચ્છમાં ઓશવાલો બે રીતે કચ્છમાં આવ્યાની નોંધ છે. એક ગુજરાત થઈને અને બીજા સિંધ તથા પારકર થઇને. તેઓ સં. ૧૫૫૦ થી સં.૧૭૮૦ (ઇ.સ.૧૪૯૪-૧૬૪૪) સુધીમાં જુદાજુદા જથાઓમાં આવેલા છે. ૧૦ તે પહેલાંની નોંધ પણ સંવત ૧૪૫૧ (ઇ.સ.૧૩૯૫) ની ઉલ્લેખનીય છે. કથાસૂત્ર અનુસાર ભુજમાં થઈ ગયેલાં ચાંપાશાહે આ સમયમાં કલ્પસૂત્રની ૮૪ પ્રતો લખાવી સર્વ આચાર્યોને વહોરાવી હતી.૧૧
ગુર્જરો મુખ્યત્વે કચ્છની પૂર્વ તરફના બંદરોએથી કે ભૂમાર્ગે કચ્છમાં સ્થાયી થયા હોવાનું માની શકાય છે. જયારે ઉત્તરપૂર્વ છેડે વાગડ પ્રદેશમાં
કચ્છમાં જૈન સંસ્કૃતિ- એક દષ્ટિપાત
| SR No. | 022690 |
| Book Title | Kutchhma Jain Sanskriti Ek Drushtipat |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nita Thakar |
| Publisher | Nita Animesh Thakar |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 170 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |