________________
(૧૦) મીઠાબાઇ -
કચ્છ ગોધરાના વતની મીઠાબાઈ શ્રદ્ધા અને ભક્તિભાવને કારણે સદાગમપ્રવૃત્તિ સંસ્થામાં જોડાયાં. અહીં રહીને તેમણે સંસ્કૃતનો અભ્યાસ કર્યો. ત્યારબાદ તેઓ ખાનદેશમાં જઈને શ્રી માણેકજીભાઇ કલ્યાણજીભાઈને ત્યાં ચાર છ મહિના રહ્યાં અને સંગીતનો અભ્યાસ કર્યો. ત્યારબાદ તેઓ પોંડીચેરી શ્રી અરવિંદ અને મીરાંદેવીના દર્શન કરવા ગયાં. જયાં તેઓ આશ્રમમાં બે મહિના રહ્યાં હતાં. પાછળથી મીઠાબાઇ કચ્છ કોડાયની શ્રી ગંગાબાઇ કન્યાશાળામાં હેડમીસ્ટ્રેસ (આચાર્ય) તરીકે ફરજ બજાવતાં હતા.૧૮ (૧૧) જેવુબાઇ -
મોટી ખાખર ગામમાં સં. ૧૯૨૪ (ઈ.સ.૧૮૬ ૮) માં તાલા નથુને ત્યાં જેવબાઈનો જન્મ થયો. તેમની માતાનું નામ ઉમઈ બાઈ હતું. જેવુબાઇના લગ્ન નાની ઉંમરમાં કચ્છ કોડાયમાં શ્રી જેવત નાગશીના પુત્ર મોણશી સાથે થયાં હતાં. પરંતુ કમનસીબે નાની ઉંમરમાં તે વિધવા થયાં. જેવબાઈના વૈધવ્ય માટે આખા કુટુંબમાં અરેરાટી ફેલાઇ
ગઈ. ૧૯ પણ જેવુબાઈને સદાગમ પ્રવૃત્તિ જેવુબાઈ સંસ્થાની કલ્પલતા મળી ગઈ અને સત્સંગ તથા જ્ઞાનથી તેમનું જીવન ઉજજવળ બન્યું. જેવુબાઇએ સંસ્કૃત, પ્રાકૃત અને શાસ્ત્રોનો અભ્યાસ કોડાયમાં કર્યો પણ પછી ભુજ અને અમદાવાદમાં જઈને અભ્યાસ કર્યો. ૨૦ તેઓને આપ્તજનો તો સાધ્વી માનતાં હતાં અને તેઓ હતાં પણ ત્યાગમૂર્તિ સાધ્વીસમા ગુણોનો ભંડાર. સંવત ૧૯૯૦ (ઇ.સ.૧૯૩૪) ના મહાવદ-૧ ની રાત્રે સાડાઆઠ વાગે જેવુબાઈનું ૬૬ વર્ષની ઉંમરે અવસાન થયું. ૨૧
શ્રી હેમરાજભાઈ સ્થાપિત સદાગમ પ્રવૃત્તિ સંસ્થાએ જયારે જૈન સમાજમાં વિધવા સ્ત્રીઓની પરિસ્થિતિ નાજૂક હતી ત્યારે તેમને સાંત્વન માટે ઘણી જ ઉપયોગી સાબિત થઇ છે. આમતો સમગ્ર ભારતમાં તે સમયે સ્ત્રીસમાજના દૂષણો પ્રસરેલાં હતાં. જેની સામે સમાજસુધારકોએ જેહાદ જગાવી સ્ત્રીઉધ્ધારક કાર્યો કર્યા છે. પણ કચ્છનાં એક નાના ગામમાં
કચ્છમાં જૈન સંસ્કૃતિ- એક દષ્ટિપાતા
૧૧૭
