________________
વિધવા થયાં હતાં. તેઓ સદાગમ પ્રવૃત્તિ સંસ્થામાં સેવા કરવા માટે રહેવા લાગ્યાં. કોડાય ગામનાં એક એક ફળિયામાં ઘેર ઘેર જતાં અને જે જે બહેનો અભણ, વિધવા કે દુ:ખી જણાય તેઓને પ્રેમભાવથી સમજાવીને અભ્યાસ માટે સદાગમ પ્રવૃત્તિ સંસ્થામાં લઈ આવતાં અને નિરાધાર, વૃદ્ધ, દુઃખી, બીમાર કુટુંબોને અનાજ, કપડાં અને દવા આદિ પોતે પહોંચાડીને સેવાનો આનંદ લેતાં, અભ્યાસ કરનારને સાધનો મેળવી આપતા, સંત, સત્સંગી હોય તેનો આદર સત્કાર કરતાં.૧૨
(૬) રાણબાઇ હીરજી:
કચ્છ નલીયાના વતની દશા ઓશવાળ જ્ઞાતિના તે બાળવિધવા હતાં તેને એક પુત્રી હતી. ભ્રમલમાં આ બંને માતા-પુત્રીને સં.૧૯૭૧ (ઇ.સ.૧૯૧૫) માં કોડાય સદાગમ પ્રવૃત્તિ સંસ્થામાં લઈ આવ્યાં હતાં. અહીં તેમણે સંસ્કૃત નો અભ્યાસ કર્યો અને શાસ્ત્રનો પણ અભ્યાસ કર્યો. સં.૧૯૮૨ (ઇ.સ.૧૯૨૬) સુધી તે કચ્છ કોડાયમાં રહ્યાં પણ પોતાની પુત્રી
મૂળબાઇના લગ્ન સં.૧૯૮૨ (ઈ.સ.૧૯૨૬) રાણબાઈ હીરજી માં કચ્છ કોઠારાના ખીમજી ઘેલાભાઈ સાથે મુંબઇમાં કર્યા. તબિયત નરમ રહેતી હોવાથી જમાઈના આગ્રહવશ તે મુંબઈ રહેવા લાગ્યાં અને ત્યાં પણ સેવામૂર્તિ બની જ્ઞાનની પ્રભાવના કરતાં રહ્યાં. ૧૩
(૭) જીવીબાઇ:
તેઓ કચ્છ કોડાયના વતની હતાં. માત્ર ૧૬ વર્ષની નાની ઉમરે વિધવા થયાં. આત્મકલ્યાણ અર્થે તેઓ સદાગમ પ્રવૃત્તિ સંસ્થામાં જોડાયાં આઝાદીની લડત વખતે મહાત્માજીની યશોગાથા સાંભળી જીવીબહેન, માંકબાઈ અને પાનબાઇનો સ્વદેશપ્રેમ માં રંગાઈ ગયા. કેટલીક બહેનો ‘નવજીવન’ વાંચતી થઈ અને કેટલીક બહેનો રેંટિયો કાંતવા લાગી ગઈ, કેટલીક બહેનોએ ખાદીનું વ્રત લીધું. સં. ૧૯૭૮ (ઇ.સ.૧૯૨૨) માં આ ત્રણે બહેનો અમદાવાદ કોંગ્રેસમાં સામેલ પણ થયાં હતાં. સં.૧૯૭૯ (ઇ.સ.૧૯૨૩) થી તેઓ શ્રી વેલજીભાઈ ઠાકરશીના સેવાકાર્યમાં મદદ કરવા બિદડા “સાધનાશ્રમ માં રહ્યાં હતાં.૧૪
કચ્છમાં જૈન સંસ્કૃતિ- એક દષ્ટિપાતા
૧૧૫
