________________
વિદ્યમાન છે. ત્યાં ભ૦ મહાવીરસ્વામીની મૂર્તિ તથા પાદુકાવાળાં ભવ્ય મંદિર છે, ભારતની પ્રજા આજે ત્યાં યાત્રાએ જાય છે અને આત્મસાધનાનાં એજ લઈ આવે છે.
હવે એના સંશાધન તરફ નજર નાખીએ, તે જણાઈ આવશે કે આજના સંશોધકે આ ત્રણે તીર્થધામેને વાસ્તવિક રીતે ત્યાં હોવાને ચેખે ઈન્કાર ભણે છે. ડો. હર્મન યાકેબી, ડે. હાનલે, ૫. કલ્યાણવિજયજી મહારાજ અને આ. વિજયેસૂરિએ જુદા જુદા લખાણેથી આજે જ્યાં ક્ષત્રિયકુંડ છે, તેને જૂઠા તરીકે જાહેર કર્યું છે અને તે ક્યાં હોવું જોઈએ તે માટે વિવિધ કહપનાઓ કરી છે. સામાન્ય વાંચક તેઓને વાંચે તે અચૂક તેમની તરફેણમાં જઈ ઊભો રહે એવી તેઓની દલીલો છે. તેઓએ મળેલા પ્રમાણેનો નિચેડકાઢી નક્કી કર્યું છે કે “આજનું ક્ષત્રિયકુંડ તે સાચું ક્ષત્રિયકંડ નથી. પરંતુ મારે સખેદ લખવું પડે છે કે આ લેખકેમાંથી કે ક્ષત્રિયકુંડ ગયા જ નથી. તેઓએ માત્ર દૂર બેઠા. બેઠા પાશ્ચાત્ય વિદ્વાને ના વિચારોના આધારે જ આ કપનાએના કિલ્લાઓ ઊભા કર્યા છે. તેઓના આ નિર્ણયની વિરુદ્ધમાં આપણને ઘણી દલીલે અને સર–પાઠો મળે છે, જેના આધારે આપણે એવા નિર્ણય પર આવી શકીએ છીએ કે આજનું ક્ષત્રિયકુંડ એ જ ભગવાન શ્રી મહાવીરની જન્મભૂમિનું સાચું ક્ષત્રિયકુંડ છે. આ વસ્તુને સ્પષ્ટ કરવા માટે આ યુકિાની રચના થઈ છે.
ભગવાનની વાણી–ભગવાન શ્રી મહાવીરસ્વામીની ઉપદેશ-ભાષાને પ્રધાનતા આપીએ તે તે પણ ક્ષત્રિયકુંડના. સ્થાનને અંગે સારે પ્રકાશ પાડે છે.
