________________
* શ્રી મુનિ પતિ ચરિત્ર
જવ પૂજન માટે બનાવતું હતું, તે પડતા મૂકીને મુનિને વહેરાવવા માટે ઊઠયે; એટલામાં એક કૌ ચપક્ષી આવીને પેલા સુવર્ણન જવ ચરી ગયું. પછી ભિક્ષાની વસ્તુ લઈને બહાર આવેલા સનીએ જવ દીઠા નહીં, તેથી તેણે મુનિને પૂછયું–જવ ક્યાં ગયા? તમે લીધા છે કે બીજું કઈ લઈ ગયુ?” મુનિએ વિચાર્યું કે “જે હું કાંચ થરી ગયાનું કહીશ તે એ કૌંચ પક્ષીને મારી નાંખશે. તેથી તેમણે ઉત્તર આપે નહીં, અટલે સનીને મુનિ ઉપર ચેરની શંકા આવી; તેથી તેણે લીલી વાધરી વતી મુનિના મસ્તકને વટી તડકે ઊભા રાખ્યા અને બીજી અનેક પ્રકારની તાડના કરી; પણ મુનિ તે સમભાવમાં લન થઈ ગયા.હવે વ ધર સુકાવાથી મુનિની રગે ખેંચાણ તેથી તેમનાં બને નેત્રે નીકળી પડ્યાં, પરંતુ તેમનાં જ્ઞાનચક્ષુ નિર્માણ થવાથી અનુક્રમે કેવળજ્ઞાન પામી આયુષ્યને અંત થવાથી અંતકૃત કેવળી થઈને મેક્ષે ગયા.
મેતાર્યો મુનિએ આ પ્રમાણે મરણત કષ્ટ સહન કર્યું પણ કોંચપક્ષીનું નામ દીધું નહીં. અહ! મુનિરાજને સમતાભાવ, ક્ષમા, પરિસહનું સહેવાપણું અને જીવદયામાં એકાંત તત્પરતા ! તે સાથે શરીર પરથી નિરૂપણું, એકત્વભાવમાં લીનતા અને વિશુદ્ધભાવની વૃદ્ધિ! આ પ્રકારે જ કર્મક્ષય થાય છે અને એક્ષપ્રાપ્તિને ખરે ઉપાય પણ એ જ છે... ' . હવે સુવર્ણના જવ ચરી જવાથી શરીરે ભારે થયેલ