________________
नास्ति पुद्गलभावानां, कर्ताकारयिता च सः । शुद्धनिश्चयपूर्णात्मा, परब्रह्मजिनेश्वरः ॥ ७० ॥ આત્મા પરમેશ્વર સ્વરૂપ છે. શુદ્ધાત્મા સચ્ચિદાનંદ સ્વરૂપ છે. તે પરબ્રહ્મ જિનેશ્વર સમાન છે.
શુદ્ધ નિશ્ચયથી પરબ્રહ્મ જિનેશ્વર એવો પૂર્ણાત્મા પુદ્ગલ ભાવોનો કર્તા પણ નથી અને કારયિતા પણ નથી.
દેહધારી જીવો આ વિશ્વમાં જીવન જીવતાં જીવતાં અનેક પ્રકારનાં કર્મો કરે છે. અને એ રીતે કર્મબંધન વડે તેઓ બંધાય છે. કર્મ સત્તાના ફાંસલામાં તેઓ ફસાય છે. કર્મરાજાની અનંત અપાર સત્તાની મર્યાદા રેખામાં તેઓ આવી જાય છે.
એનાથી કોઈ છુટી શકતું નથી. કોઈ બચી શકતું નથી. કર્મ સત્તા અતિ બલવાન છે.
પરંતુ આ વિશ્વમાં દેહધારી જીવ દ્વારા થતાં કર્મોની જવાબદારી આત્મા સ્વીકારતો નથી. કારણ કે આત્મા આવા પુદ્ગલભાવોનો કર્તા પણ નથી ને કારયિતા પણ નથી.
जडानां न च कर्ताऽस्ति, देहातीतो निरञ्जनः। सवर्गः सर्वभिन्नोऽस्ति,जडस्थोऽपिन यो जडः ॥७१॥
શુદ્ધાત્માના સ્વરૂપને ઓળખી લેવું જરૂરી છે. માત્ર આત્મા કે શુદ્ધાત્મા શબ્દ વાપરવાથી એનું સ્વરૂપ બરાબર સમજી શકાતું નથી.
કારણ કે આત્મા તમામ વૈશ્વિક જડ પદાર્થોથી ભિન્ન છે. જાગતિકપુગલો ભિન્ન છે.
' અજાણતામાં અને અજ્ઞાનવશ આપણે શુદ્ધાત્માને જગતના સર્વ જડ પદાર્થોનો કર્તા માની લઈએ છીએ. તેને સર્વ પૌદલિક ભાવોથી અભિન્ન સમજીએ છીએ. '
આ બધું જાણતા નથી, તેથી આમ છે. અજ્ઞાનને કારણે છે.
જ્યાં જ્ઞાનનો પ્રકાશ પ્રગટ થયો છે, ત્યાં સમજણની ક્ષિતિજો વિસ્તરી છે. ને જ્યાં સમજણનો વિસ્તાર થયો છે, ત્યાં આત્મા અને જડ પદાર્થો વચ્ચેનો તફાવત જ્ઞાન સાધ્ય થઈ જાય છે. જ્ઞાન જ મહત્ત્વનું છે. જ્ઞાનને કારણે જ સમજણ આવે છે.
૭પ