________________
- જ્ઞાનીઓ પોતાના જ્ઞાન વડે આ વાતને સારી રીતે અને સાચી રીતે સમજે છે. એ જાણે છે કે દુઃખને લીધે જ સુખની મહત્તા છે. અને તેથી જ જ્ઞાનીઓ દુઃખથી દુઃખી થતા નથી કે તેને જોઈ ચિંતામાં પડી જતા નથી.
દુઃખને કારણે સુખને પામવાની અદમ્ય ઝંખના જાગે છે. સુખને પામવાના પ્રયાસોનો સિલસિલો શરૂ થઈ જાય છે. '
સુખની તરસ લાગે છે. સુખ ભણી તે ઝડપથી ડગ માંડે છે. એના ઉત્સાહમાં વધારો થાય છે. ઝડપ આવે છે. ગતિ વેગીલી બને છે, કારણ કે દુઃખના સ્થળેથી જ સુખના પ્રકાશનાં દર્શન કરી શકાય છે. -
તો આવા વરદાયક દુઃખની અવહેલના શા માટે કરવી? - આ આપત્તિ તો અંતવાળી છે, સાંત છે, ટૂંકા ગાળાની અલ્પજીવી
*. દુઃખના અધિકાર પછી સુખનો સૂર્ય જરૂરી પ્રકાશી ઉઠશે. સુખના સૂર્યનાં કિરણો તમારા જીવનમાર્ગને અજવાળવા માટે જરૂર જરૂર દોડી દોડી આવશે! દુઃખના માર્ગનો અંત આવશે અને સુખના સૂર્યપ્રકાશમાં જિંદગીની ફૂલદાની સજાવવાનું ખૂબ હર્ષમય બની રહેશે.
જ્ઞાનીઓ આ વાત જાણે છે. આ વાતને સમજે છે. दुःखसंकटकोटीभ्यो, भेतव्यं न कदाचन । તતઃ સ્વાગડોર્તિ મન્દી, વર્તિતāvયેત્નતદ ૧૦ | દુઃખ.....!
અહા, આ શબ્દ જીવ માત્રને કેટલો ડરામણો લાગે છે? જુઓ તો ખરા, આ શબ્દ કાને પડતાં વિશ્વનાં જીવો કેવાં થરથર કંપે છેજરા નજર તો નાખો, આ શબ્દના શ્રવણ માથી નાના મોટા જીવાત્માઓ કેવી ભાગંભાગ કરી રહ્યાં છે?
ખરેખર દુઃખ આવું દારૂણ છે? આવું ભયપ્રદ છે? ના. જરા પણ નહિ. જ્ઞાનીઓ દુઃખના તત્ત્વદર્શનને સારી પેઠે જાણે છે !'
એકાદ દુઃખ તો શું, પણ કરોડો દુઃખ સંકટ આવી પડે તો પણ એનાથી ક્યારેય ભય પામવો નહિ!
દુઃખ દારૂણ નથી. દુઃખ ભયપ્રદ નથી. દુઃખ જીવાત્મા માટે અહિતકારક નથી.
૫૩
