________________
અંધકાર પછી પ્રકાશ છે. દુઃખ પછી સુખ છે. જીવનનો અને જગતનો આ ક્રમ છે. દુઃખ ભોગવવું જ પડે. દુઃખથી ભયભીત ન બનાય.
દુઃખનું અસ્તિત્વ એટલા માટે છે કે તેના પછીનું પગલું સુખનું છે. જે કંટકના ડંખ સહન કરે છે, તેને જ ગુલાબની સુગંધ માણવા મળે છે. ગુલાબની ફોરમની ઈચ્છાવાળાએ કાંટાના ડંખ ખમવા જ પડે.
કુદરતી ક્રમ છે આ. આ કમ કદી તૂટતો નથી.
જીવન અનેક પરિષહોના સરવાળા સમું છે. જાત જાતના પરિષહો મનુષ્ય ભોગવવાના હોય છે. તે સાચું તો એ છે કે આ પરિષહજ યોગીની કસોટી છે. પરિષદો પછી સુખ છે જ.
દુઃખોના ભોક્તા બનો. સુખ આપમેળે આવશે દુઃખને સ્વીકારો. સુખ તમારો અધિકાર બની જશે. . સુખ અને દુઃખએકમેક સાથે અભિન્નપણે જોડાયેલાં છે પણ પહેલું દુઃખ છે યોગી માટે. પછી જ સુખ છે. -
દુઃખનો અંત એટલે સુખ. અંધકારનો અંત એટલે પ્રકાશે. દુઃખને ભોગવવું પડે, કારણ કે ધ્યેય સુધી પહોંચવાનું છે.
દુઃખને ભોગવ્યા વગર, એની પીડા સહન કર્યા વગર સુખની સુવાસ સુધી પહોંચાશે નહિ. દુઃખો તો સુખને આપનારા સાધનો છે. દુઃખ સુખ સુધી લઈ જનારી સડકો સહન છે.
તો પછી તેનાથી મુખ ન ફેરવો. તેનાથી વિમુખ ન બનો. તેનાથી ભય ન પામો. દુઃખોને મહોબ્બત કરો. પરિષહોને પ્યાર કરો. કંટકોને ચાહો.
કારણ કે દુઃખની ચાહતના છેડે સુખ નામનું ગામ આવેલું છે, જ્યાં તમારે એકાધિકાર સ્થાપિત કરવાનો છે. દુઃખનો ભોગ સુખ માટે જ છે, એવું જ્ઞાનથી જાણીને જ્ઞાની કદી મોહ ભ્રમિત બનતો નથી...!.
