________________
જીવનમાં ધ્યેય પ્રાપ્તિના માર્ગ પર ચાલનારને ડગલે ને પગલે દુઃખોનો અનુભવ કરવો પડે છે. કષ્ટો અને વિપત્તિઓનો મુકાબલો તેને વારંવાર કરવો પડે છે. માણસ થાકી જાય, ત્રાસી જાય એટલાં દુઃખો એના માર્ગમાં અંતરાય બનીને આવે છે.
પ્રભુ દર્શન માટે મનુષ્ય તલસતો હોય છે, બલ્કે એની એક માત્ર આકાંક્ષા પ્રભુ દર્શનની હોય છે. ભવભવમાં પ્રભુ પ્રાપ્તિનું એનું સોનેરી સ્વપ્ર છે, જેને માટે એ મથામણ પણ કરે છે.
પણ દુઃખો, કષ્ટો, વેદનાઓ અને અણધારી આફતોના વાદળો એના માથે મંડારાય, ત્યારે જો તેનામાં ધૈર્યનો અભાવ હોય તો તે પારોઠમાં પગલાં ભરશે, આગળ વધતો અટકી જશે ને ધ્યેય બદલી નાખશે. હતાશ થશે. આશાને છોડી દેશે.
પણ જે ધૈર્યપૂર્વક ભવ માર્ગમાં આવતાં અનેક દુઃખોને સહન કરે છે, તે આખરે પોતાની મંઝીલને પામ્યા વગર રહેતો નથી.
ધ્યેય જેટલું ઊંચુ એટલાં કષ્ટો વધારે. એટલી કસોટી વધારે. કસોટીના કાંટે તો એને ચઢવું જ પડે છે. જાણે દુઃખોનો વરસાદ પડે છે. અને એ વરસાદમાં ભીંજાઈ જાય છે મનુષ્ય. આ કંઈ સરળ કાર્ય નથી.
અપાર ધૈર્ય જોઈએ. અસીમ હિંમત જોઈએ. મજબૂત મન જોઈએ. પર્યાપ્ત દ્રઢતા જોઈએ. પ્રભુપ્રાપ્તિનો સંકલ્પ તો અસિધારાવ્રત સમાન છે. જરૂર છે
દુઃખ સહન કરવાની શક્તિની. અનંત અનહદ ધીરજની. પરમાત્મામાં અપાર શ્રદ્ધાની.
અસીમ હિંમતની.
ગજવેલ જેવી મનોદ્રઢતાની.
સંકલ્પની તીવ્રતાની.
સતત પ્રયાસોની.
સતત ગતિની.
આશા ભર્યા હૃદયની. વિવેકપૂર્ણ સહન શક્તિની.
૪૮
