________________
રાષ્ટ્ર ભાવના સમાન છે. રાષ્ટ્રપ્રેમ સમાન છે. રાષ્ટ્રપ્રત્યેનું કર્તવ્ય સમાન છે. તે
ભાષા અલગ છે. ભાવના સમાન છે. પોષાક અલગ છે. પ્રેમ સમાન છે.
ભૂમિગત- ભૌગોલિક લાક્ષણિકતાઓ ભિન્ન ભિન્ન છે પણ રાષ્ટ્ર વગેરેનાં કર્મ એક સમાન છે.
વિવિધતામાં સમાનતા છે. સામ્ય છે. વ્યવહારથી તમામમાં સમાનપણું જાણવું.
આ પૃથ્વી પર વિવિધ દેશો હોવા છતાં સર્વ કર્મોમાં વ્યવહાર સમાનપણું છે.
તે સ્વાતંત્ર્યની ભાવના સમાન છે. સ્વાતંત્ર્યની ઈચ્છા શક્તિ સમાન છે. હૃદયગત ભાવના એક સમાન છે.
આ પૃથ્વી પર સ્વાતંત્ર્ય સમાન છે. એમાં કોઈ ફેર નથી. કારણ કે રાષ્ટ્ર ભાવના સમાન છે.
स्वातंत्र्यमेव धर्मोऽस्ति, सर्वदेशमनीषिणाम् । जैनधर्मो मया, प्रोक्तो, व्यक्तिस्वातंत्र्यरक्षकः ॥ २७३॥ સ્વાતંત્ર્ય, રાષ્ટ્રનું સ્વાતંત્ર્ય અને વ્યક્તિ સ્વાતંત્ર્ય. સ્વાતંત્ર્યની ઈછા દરેકના મનમાં પડેલી જ હોય છે. પરતંત્રતાને કોઈ ઈચ્છતું નથી. તેથી સર્વદેશીય બૌદ્ધિકો મનીષીઓ સ્વાતંત્ર્ય ઈચ્છે છે. મનીષીઓ માટે સ્વાતંત્ર્ય એ જ ધર્મ છે. સ્વાતંત્ર્ય સિવાયના જીવનનો કોઈ અર્થ નથી.
જ્યાં સ્વાતંત્ર્ય છે ત્યાં વિકાસ છે - વ્યક્તિનો અને રાષ્ટ્રનો. જૈનધર્મ સ્વાતંત્ર્યની તરફદારી કરે છે. વ્યક્તિના સ્વાતંત્ર્યનો રક્ષક જૈનધર્મ છે. જૈનધર્મ વ્યક્તિના વિકાસમાં માને છે. તેથી ઉન્નતિમાં માને છે. તેથી વ્યક્તિ સ્વાતંત્રમાં માને છે. વ્યક્તિ સ્વાતંત્ર્યનું રક્ષણ કરે છે.
૨૬૮
