________________
ક્રિયાકાંડોમાં ખેંચી ગયું હતું જગત.
પશુવધ સામાન્ય બની ગયો હતો. પશુઓના લોહીથી ધરિત્રી લથપથ બની જતી.
યજ્ઞોમાં પશુબલિ અનિવાર્ય ગણાતો. યજ્ઞ સ્થળે એમનો વધ થતો. ને એમનો બલિ ચઢાવાતો. એમના લોહીનાં છાંટણાં થતાં.
યજ્ઞ વગેરે ક્રિયાકાંડોમાં હિંસાનું સવિશેષ જોર જોવા મળતું હતું. જાણે હિંસા અનિવાર્ય બની ગઈ હતી. હિંસા-પશુબલિ જદુઃખનું નિવારણ છે, એમ માનવામાં આવતું.
વધ સમયે પશુઓની ચીસો કરૂણા જગાડતી. યજ્ઞવિદો એને આનંદનું નિમિત્ત સમજતા. અબોલ પશુઓની મરણચીસો સુખ આપનારી છે એમ મનાતું. જગત ત્રસ્ત હતું. હિંસાચાર વ્યાપક હતો.
માનવી માનવી મટી હાથમાં છૂરાવાળો, હૃદયમાં દયા વગરનો અને કરૂણાના કોઈ ભાવ વગરનો નિષ્ફર કસાઈ બની ગયો હતો જાણે! યજ્ઞાદિની બોલબાલા હતી.
પણ કોણ એમને સાચો માર્ગ ચીંધે? કોણ એમને સમ્યફ પંથનાં દર્શન કરાવે? કોણ કરૂણા જગાવે? કોણ ખોટા માર્ગથી એમને પાછા વાળે? જગત જાણે ક્રૂરતાનું કારખાનું બની ગયું હતું.
પણ દરેક ખરાબ વાતનો અંત જરૂર હોય છે. દયા વિરોધી, માનવતા વિરોધી કોઈપણ બાબતનો સીમાડો જરૂર આવી જતો હોય છે. પાપ જ્યારે પરાકાષ્ઠાએ પહોંચે છે, ત્યારે તેની સરહદ આવી જાય
પાપમાર્ગથી માનવીને પાછો વાળવા માટેની પળ આવીને ઊભી રહે છે. પાછો વળ માનવ!
આ ખોટો માર્ગ છે. આ પાપનો પંથ છે. આ નરકનો માર્ગ છે. અધોગતિનો માર્ગ છે. બંધ કર તારાં પાપ કૃત્યો.
