________________
ગુરુ ભગવંતોની કૃપાથી જૈનોએ સત્યને આત્મસાત્ કર્યું છે. જીવનનાં અને જગતનાં સત્યો તેઓ સારી રીતે જાણે છે.
તેથી આત્મયજ્ઞના અધિકારી કોણ? એ સવાલનો જવાબ આપો આપ જડી જાય છે. જેનો જ આત્મયજ્ઞ કરવાના સાચા અધિકારી છે.
આત્મયજ્ઞ તો પરબ્રહ્મ પ્રતિ ગતિ કરવાનો યજ્ઞ છે. સત્યનો યજ્ઞ છે. જ્ઞાનના પ્રકાશનો યજ્ઞ છે. કામનાઓને બાળીને ખાક કરવાનો યજ્ઞ છે. પરબ્રહ્મનો સાક્ષાત્કાર કરવાનો યજ્ઞ છે. ને તેના સાચા અધિકારી જૈનો છે. સત્ય પર તેમને શ્રદ્ધા છે. ને આત્મયજ્ઞ વિષે તેઓ આસ્થાવાન છે. अहिंसा सर्वजीवानां, सत्ययज्ञः प्रतिष्ठितः । सत्ययज्ञस्य कर्तारः, साधवः स्युः पदे पदे ॥ ११६ ॥ હિંસા અને અહિંસા. ક્રૂરતા અને દયા.
આ બંને શબ્દોમાં આસમાન જમીનનો તફાવત છે. એક પાપાચાર છે, એક પુણ્યાનુબંધ છે. જૈનધર્મ સૂક્ષ્માતિસૂક્ષ્મ જીવદયાના પાયા પર ઊભો છે.
જૈનધર્મનો મૂળ પાયો અહિંસા છે. જૈનધર્મ પાસે અહિંસાની સૂક્ષ્માતિસૂક્ષ્મ વિભાવના છે. માત્ર સ્થૂલ અહિંસા નથી. માત્ર કાયિક અહિંસા નથી. વાચિક અને માનસિક અહિંસાની વાત જૈનધર્મ કરે છે. '
શબ્દ દ્વારા કે ભાવ દ્વારા કોઈના મનને આઘાત પહોંચાડવો તે પણ જૈનધર્મના મતે હિંસા છે.
એક જીવ બીજા જીવને મારે. બીજા જીવને હણે. એને ઉતારી પાડે. માનસિક ચોટ પહોંચાડે. વિચાર પ્રહાર કરે. એ પણ હિંસા છે. ને આ જગતમાં મોટા ભાગે એવું બને છે કે મોટા નાનાને હણે છે. મોટી માછલી નાની માછલીને ગળી જાય છે.
હિંસાત્મક તાંડવ આ જગતને લોહીયાળ બનાવે છે. સૌ શસ્ત્રો ખખડાવે છે.
૧ ૩૧
