________________
કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ અતિ દુષ્કર છે.
પૂર્વેનાં મોહનીય આદિ ચાર ઘાતિ કર્મોનો નાશ થયા પછી અને તપધર્મની સર્વ શ્રેષ્ઠ સ્થિતિમાં રમી રહ્યા પછી જગત ભાવ છુટી જાય છે. જગત દ્રષ્ટિ છુટી જાય છે. માયા ભાવ જતો રહે છે.
મોહ સહિતના તમામ બંધન કરનારા ભાવોથી ફારેગ થઈ જાય
છે.
મોહનીય આદિ ચાર ઘાતિ કર્મોનો કચ્ચરઘાણ વળી જાય છે. અકર્મભાવે આત્મા રમી રહે છે.
ને વિતરાગપણું પ્રાપ્ત થતાં જ્ઞાનદ્રષ્ટિ ખૂલે છે.
પૃથ્વીનાં તમામ પાષાણ પડળોને તોડીને- ફોડીને- ભેદીને જળ ફુવારાની માફક ઉપર આવે તેમ કેવળજ્ઞાન સંપન્ન થાય છે.
પાંચ દ્રવ્યોના બનેલા વિશ્વને કેવલી જાણે છે, કારણ કે કેવલજ્ઞાન વૈશ્વિક પદાર્થોની આરપાર જોઈ શકે છે- જાણી શકે છે. ઓળખી શકે છે, પિછાણી શકે છે.
सर्वज्ञः पूर्णशुद्धाऽऽत्मा, कृतकृत्यो भवेत् स्वतः । जीवानामुपकाराय ददाति धर्मदेशना ॥ १०२ ॥ પૂર્ણ શુદ્ધાત્મા.....! સર્વજ્ઞ છે પૂર્ણશુદ્ધાત્મા !
પૂર્ણ શુદ્ધાત્મા સાચે જ સર્વને જાણનાર છે. એની જ્ઞાન ક્ષિતિજોની બહાર કશું જ હોતું નથી. પૂર્ણશુદ્ધાત્માનો અર્થ જ છે પૂર્ણદ્રષ્ટિવાળો શુદ્ધાત્મા.
એમની આત્મદ્રષ્ટિ સંસ્કારાયેલી હોય છે.
બધું જ તે જોઈ શકે છે. બધું જ તે જાણી શકે છે.
તેનું આત્મસ્વરૂપ જ્ઞાનમય બન્યું હોય છે. એમને પછી બાહ્ય કિરણોના કોઈ જરૂર નથી, કારણ કે તે સ્વયં જ્ઞાનસ્વરૂપ છે. જ્ઞાન જ સ્વયં સૂર્યસ્વરૂપ છે.
તેમને બાહ્ય તત્ત્વ ઉપકારી બનાવતું નથી.
કોઈ એમને કૃતકૃત્ય કરતું નથી. કારણ કે તે સ્વયં કૃતકૃત્ય હોય છે. પૂર્ણશુદ્ધાત્મા કેવળજ્ઞાનની પૂર્વ સ્થિતિ છે.
એ જ બને છે કેવલજ્ઞાનનો જ્ઞાતા. એ જ બને છે કેવલી.
૧૧૬
