________________
ऊंधा टांगे, परमाधामी देवो करवतथी कापे, तृषानी इच्छा थाय त्यारे उकाळेलुं तप्त शीसुं पीवरावे, शीतनी इच्छा थाय त्यारे करवत जेवा पांदडावाळा वृक्ष नीचे लई जाय. परस्त्रीगमन करनार शख्सने तपावेला लोहस्तंभ साथे आलिंगन करावे, आ प्रमाणे परलोकना दुःखदायी स्वरूपनुं वर्णन करी श्रोताने पापकार्यथी निवृत्त करे ते बीजो प्रकार. (३) परलोए दुच्चिण्णा कम्मा इहलोए दुहविवागसंजुत्ता भवन्ति - पूर्वभवमां करेला दुष्ट पापकारी कार्योथी आ लोकमां दुःखपरंपरा प्राप्त थाय छे, तिर्यंचो केटलुं कष्ट भोगवे छे? गमे तेटलुं दुःख थाय तो पण वाचाद्वारा कही शके छ ? मालीक ओछु-वधतुं खावापीवानुं आपे अगर तो विशेष पडतो बोजो वहन करावे तो पण कोईनी पासे फरियाद करी शके छे ? सदैव पराधीन दशामां ज रहेवू पडे छे. आ उपरांत केटलाक मनुष्यो जन्मथी ज व्याधिवाळा, टुंठा, लूला, लंगडा अने पांगळा थाय छे ते पण पूर्वभवना पापकृत्य- ज परिणाम छे. चंडालादि नीच कुळमां जन्म थवो, दरिद्री अवस्था प्राप्त थवी, आदर-सत्कार न मळवो, भूख अगर तो तृषानुं दुःख सहन करवू विगेरे विगेरे वर्णन करी श्रोताने पापकार्यथी पाछो वाळवो ते त्रीजो प्रकार. (४) परलोए दुच्चिण्णा कम्मा परलोए एव दुहविवागसंजुत्ता भवन्ति - पूर्वभवमां एकत्र करेल पापपुंज परलोकमां अत्यंत कष्टकारक थाय छे. बांधेला पापकर्मने योगे जीव नरकमां जाय, त्यां नरकभूमिनां अकथनीय अने असह्य संकटो सहन करे, क्रूर पक्षीओ देहने फोली खाय, कुंभीपाकमां पकावे, वैतरणी नदीमां उतारे, धगधगता अग्निकुंडमां फेंके, झेरी पशुओना डंख देवरावे, शरीरना सरसव जेटला टुकडा करी नाखे-आ प्रमाणे अवर्णनीय दुःख सहन करीने पण आयु पूर्ण थये पाछो तिर्यंच योनिमां जन्मे, त्यां पण पारावार कष्ट सहन करी धर्म भावनाना अभावमां पाछो दुर्गतिमां जाय. जो तेने धर्मभावना स्फुरे नहीं अगर तो पुण्यसंचय न थाय तो आ भवपरंपरा चालु ज रहे. आ प्रमाणे वर्णन करी श्रोताने वैराग्यवासित बनावे ते चोथो प्रकार.
आ वर्णनमां कथन करनार व्यक्तिनी अपेक्षाए इहलोक अने परलोक समजवा प्ररूपणा करनार-व्याख्याता मनुष्य होवाथी मनुष्यलोक ते इहलोक अने बाकीनी त्रणे गति (देव, तिर्यंच अने नरक) परलोक समजवी. ऊपर वर्णवेली चारे प्रकारनी कथाओ प्ररूपनारनी अपेक्षाए (१) अकथा, (२) कथा अने(३) विकथा थई शके छे. ते केवी रीते संभवी शके ? ते संबंधमां जणावतां कहे छे के–“मिच्छतं वेयन्तो, अन्नाणी जं कहं परिकहेइ ॥ लिंगत्थो वागिही वा, सा अकहा देसिया समए ॥ १ ॥” अर्थात् मिथ्यात्वमोहनीयना उदयवाळो एटले के मिथ्यात्वी तेमज अज्ञानी एवो कोई पण लिंगधारी एटले के साधुनो वेष धारण कर्यो होय परंतु समकित जेने स्पयुं नथी ते तेमज गृहस्थ जे कंई पण कथा करे-कहे तेने सिद्धांतने विषे अकथा कहेल छे. द्रव्यलिंगी-मात्र वेषधारी कोने कही शकाय? ते समजवाने माटे अंगारमर्दकाचार्य- कथानक शास्त्रकार महाराज जणावे छे. अंगारमर्दकाचार्य- दृष्टांत
कोई एक नगरने विषे एक आचार्य महाराज पोताना शिष्य-परिवार साथे स्थिरता करी रह्या हता तेवामां एक दिवसे तेमना एक शिष्यने रात्रिसमये स्वप्नु आव्युं स्वप्नामां तेणे जोयु के-एक
श्रीगच्छाचार-पयन्ना- ५०