________________
I
नाणदंसणसंजुओ । सेसा मे बाहिरा भावा, सव्वे संजोगलक्खणा ॥ १ ॥ " मारो आत्मा शाश्वत छे, ज्ञान- दर्शनथी युक्त छे, आ देह मारो नथी, ए तो सर्व संजोग लक्षण छे, कर्मना कारण छे. आ प्रमाणे विशुद्ध आत्मभाव भावतां, संवेग रंगमां निमग्न थता क्षपकश्रेणीए आरूढ थई केवळ ज्ञान पामी शिवगतिना सुखभाजन थया.
दमदंत राजर्षिनी पेठे जेओ समभावमां रहे, शत्रु प्रत्ये वैरभाव न धरे अने मित्र प्रत्ये अनुराग न दर्शावे तेवा मुनिओवालो गच्छ ज सुगच्छ कहेवाय. वळी पण कहे छे के—
धम्मंतरायभीए, भीए संसारगब्भवसहीणं ।
न उदीरन्ति कसाए, मुणी मुणीणं तयं गच्छम् ॥९८ ॥
[ धर्मान्तरायभीताः भीताः संसारगर्भवसतिभ्यः । नोदीरयन्ति कषायान्, मुनयो मुनीनां सको गच्छः ॥ ९८ ।।]
गाथार्थ - सर्व कथित धर्मना अंतरायथी व्हीता तेमज संसारभ्रमण अने गर्भावासना त्रासथी भयभीत बनता मुनिजनो जे गच्छमां कषायोने उदीरता नथी- जागृत करता नथी ते गच्छ ज सत्य जाणवो.
विवेचन - अगाउना विवेचनथी आपणे जाणी शक्या छीए के - आ संसारभ्रमणनुं मूल कारण क्रोधादि कषायो छे. कषायो एवा छूपा चोर छे के तेने जाणी शकवा पण मुश्केल छे. चोर कोई पण जानी चोरी करी जाय तो तरत ज खबर पडे छे के - आपणा अमुक पदार्थोनी चोरी थई, पण आ कषायो एवा गूढ चोर छे के - आपणुं भेगुं करेलुं आत्मधन तेओ चोरी गया तेनी खबर ज पडवा देता नथी, तेथी ज शास्त्रकार फरमावे छे के-आवा छूपा चोरथी सर्वदा सावचेत रहो. क्रोधना विषयमां चंडकौशिक सर्पनुं दृष्टांत अगाउ (पृ. २२५) आपणे जाणी गया छीए. क्रोध मानना संबंधमां अच्वंकारी भट्टानुं वृत्तांत जाणवा योग्य छे.
क्रोध - मानविषये अच्छंकारी भट्टानी कथा
क्षितिप्रतिष्ठित नगरमां जितशत्रु नामनो राजा हतो. सुबुद्धि नामनो तेनो प्रधान हतो. धारणी नामनी राणी हती. धन नामनो ते नगरीमां श्रेष्ठी हतो. तेने भट्टा नामनी पत्नीथी नवलीभट्टा नामनी पुत्री थई. नवली भट्टा श्रेष्ठीने अतीव प्रिय हती तेथी तेणे पोताना स्वजनवर्गने कह्यं केनवली भट्टाने कोईए कंई पण कहेवुं नहीं, ते कहे ते प्रमाणे सर्वथा वर्तवुं. कोईए तेने ठपको पण न आपवो. ट्रंकमां धनश्रेष्ठीए तेने संपूर्ण लाडकोडमां उछेरी. तेनुं रूप ने क्रोध अतिशय हता एटले लोको तेने ‘अच्वंकारी भट्टा’ एवा नामथी ओळखवा लाग्या. युवानवय आवतां भट्टानुं सौन्दर्य पूर्ण रूपमा विकस्युं. घणा युवको तेनी मागणी तेना पिता पासे करतां पण धनश्रेष्ठी कहेतो के - जे कोई तेना हुकम प्रमाणे वर्तवा तैयार होय तेमज तेनो गमे तेवो अपराध थयो होय तो पण लेश मात्र पण तिरस्कार न करे तेवी व्यक्तिने हुं मारी पुत्री परणाववा मागुं छं. परंतु युवको आ आकरी शरत
श्रीगच्छाचार - पयन्ना- २५६