________________
कह्यं के – 'हुं तो मारो उद्यम करीश अने अहिं रोपेला कमळनी जरूर सुगंध लईश.' बीजाए ते समजावतां कह्यं—‘भला माणस ! शा माटे महेनत करे छे ? तारो आ प्रयत्न वंध्यासुतनी माफक वृथा थशे.' आटलुं कहेवा छतां मूर्ख मान्यो नहिं अने तेणे पोतानो प्रयत्न जारी राख्यो. क्रमे क्रमे वर्षो पर वर्षो वीततां गया छतां परिणाम कई न आव्युं- कमळ ऊग्युं ज नहीं. ते मूर्ख माणसे कमळनी पाछळ पूर्ण प्रयास करेल होवाथी बीजा उद्यमना अभावे निर्धन-दरिद्री बनी गयो. आ कथानो उपनय एवो छे के – मूर्ख ते साधु, कमळ ते चारित्र, निर्जळ पत्थरवाळी भूमि ते भ्रष्ट गच्छ. चारित्ररूप कमळनी वांछना करतो ते मूर्ख श्रावकधर्मव्रत - पालनरूप बीजा उद्यमने मूकीने चार गतिमां 'रड़वड्यो-भटक्यो.
-
आठमुं दृष्टांत – कोई अंध पुरुष पोतानी शोभा वधारवा माटे कानमां कुंडळ, भालमा तिलक, कपालप्रदेश पर चित्रामण कराववा लाग्यो. तेनुं आवुं कृत्य जोईने कोई डाह्या पुरुषे तेने तेनुं कारण पूछ्युं. तेणे कह्यं के –‘हुं सौंदर्यशाळी बनवा मागुं छं.' सज्जन पुरुषे कह्यं के –'भाई, नेत्र विना मुख-मंडन शोभै नहि कारण के मुखनी शोभा तो नेत्र छे. तुं आ वृथा प्रयास त्यजी दे.' उपनयअंधपुरुष ते साधु, नेत्र विनानुं मुख ते भ्रष्ट गच्छ, शोभा ते चारित्र. जेम नेत्रयुक्त मुख शोभे तेम सुविहित गच्छ होय तो ज चारित्र शोभनीय - प्रशंसनीय बने.
नवमं दृष्टांत – कोई खेडूत उखरभूमिमां बीजनी वावणी करवा लाग्यो. तेने कोई सज्जन पुरुषे कह्यं के – 'आ खारवाळी जमीनमां वावेलां बधां बीज बळी जशे अने धान्य नहिं नीपजे' छतां तेणे मान्युं नहिं अने पोतानुं कार्य चालु राख्युं. भाग्ययोगे वर्षा पण सारी थई छतां बीजों बधा दग्ध थई गएला होवाथी धान्य पाक्युं नहीं. परिणामे एनी महेनत वृथा - निष्फळ नीवड़ी. उपनय— खेडूत ते साधु, उखरभूमि ते भ्रष्टाचारी गच्छ, बीज ते चारित्र उखरभूमिमां धान्योत्पत्ति थाय नहिं तेम भ्रष्टाचारी गच्छमां कदी चारित्रशुद्धि थई शके नहिं.
दशमुं दृष्टांत – बकरीनी डोक पासे नाना नाना बे स्तनो होय छे. तेमांथी दूध झरतुं नथी. मात्र ते शोभा पूरता ज होय छे. भ्रष्टाचारी गच्छ पण अजागलस्तन जेवो छे. माथी की चारविशुद्धिरूप दूध प्राप्त थई शकतुं नथी.
आ बधा दृष्टांतोद्वारा रहस्य जाणीने उन्मार्गगामी गच्छनो हमेशां त्याग करवो जोईए. उन्मार्गगामी साधुओ साथे आलाप-संलाप पण न करवो. शुद्ध समाचारीमां वर्तनारा, मूलोत्तर गुण पाळनारा, दोषने आलोवनारा मुनिवरो जे गच्छमां रहेता होय ते सुविहित गच्छ शुद्ध गच्छ जाणवो. आवा गच्छमां चारित्रना खपी मुनिवरोए निवास करवो योग्य छे, छतां पण जो कोई उन्मार्गगामी गच्छमां वास करे तो तेओ दुःखी थाय, तेनुं संसारपरिभ्रमण वधे. आ संबंधी हकीकत बीजी गाथामां दर्शावता कर्त्ता कहे छे के
अत्थेगे गोअमा ! पाणी, ते उम्मगपट्ठिए ।
गच्छम्म संवसित्ता णं, भमई भवपरंपरं * ॥ २ ॥
श्रीगच्छाचार - पयन्ना- ९