________________
भूली जाय, स्मरणमां न रहे, पडिलेहण न करी शके, प्रतिक्रमणादि आवश्यक क्रिया वारंवार भूली जाय, बतावीए त्यारे लक्ष न राखे-आवा शख्सने दीक्षा न आपवी. कारणवशात् आपी होय तो कार्यनी समाप्ति थये तेने काढी मूकवो. ...
६. व्याधिग्रस्त - अतिसार, भगंदर, कोढ, शूळ, दीर्घज्वर, जीर्णज्वर इत्यादि व्याधिवाळाने दीक्षा न आपवी. तेथी संयम तथा स्वाध्यायादिदनी हानि थाय.
७.स्तेन(चोर) - चोरी करे,मार्गमां लोकोना खीसा कातरे तेवा स्तेन (चोर)ने दीक्षा न आपवी, छतां कोई चोर पोतानुं व्यसन मूकी दे, चोरी न ज करे, चोरी न करवानी प्रतिज्ञा करे तो तेने कारणवशात् दीक्षा आपे परंतु जेनुं चोरी करवानुं व्यसन न ज छूटे तेने कदापि दीक्षा न आपवी.
८. राजद्रोही - राजानो गुन्हेगार होय, राजानो भंडार लूट्यो होय, राजानो घात को होय, राजपुत्रनो द्रोह करनार होय, अगर तो कोई पण प्रकारे राजदंडने पात्र होय तेने दीक्षा न आपवी.
९. उन्मत्त - जेना शरीरमां भूत, प्रेत अगर तो यक्षादिकनो प्रवेश थयेल होय अथवा महामोहनीयनो जेने उदय होय, मिथ्यादृष्टि होय, जेनुं मन परवश-पराधीन होय तेने दीक्षा न आपवी.
१०. अंध - जे अंध होय, थीणद्धी निद्रावाळो होय, काणो होय, लुठो होय, नकटो होय तेने दीक्षा न आपवी. थीणद्धी निद्राना उदयथी हस्ती प्रमुखना दांत खेंची काढे, जीवोनी हिंसा करे, साधुओनो पण घात करी नाखे. वळी आंधळो होय ते जीवदया न पाळी शके, लोकमां निंदा थाय. अपवादथी थीणद्धी निद्रावाळाने दीक्षा आपी होय तो तेने दूर करवो-काढी मूकवो. अपवाद मार्गे काणाने दीक्षा आपी शकाय परन्तु आंधळाने तो सर्वथा दीक्षा न ज आपी शकाय. जो आपे तो विराधक गणाय. आ संबंधी विशेष हकीकत पंचकल्पभाष्य विगेरे ग्रंथोद्वारा जाणवी.
११. दास-दासीनो पुत्र होय, कोईए वेचातो लीधो होय, बान (जामीन) तरीके राखेलो होय अगर तो कोईनो रोकेल होय तेवा दास-चाकरने दीक्षा न आपवी. कदाच दासनो मालीक कहे केदीक्षा आपो तो दीक्षा आपवी पण ते अपवाद मार्ग जाणवो.
१२. दुष्ट - बे प्रकारनां दुष्ट छ- (१) कषायदुष्ट अने (२) विषयदुष्ट. महाक्रोध करे, अभिमानी होय, माया - प्रपंचमां पूरो होय ते कषायदुष्ट जाणवो. आ संबंधमां एक संक्षिप्त दृष्टांत आपे छे. कोई एक आचार्यने एक कषायदुष्ट शिष्य हतो. एक वखत गोचरी माटे जतां ते शिष्यने सरसवनी स्वादिष्ट भाजी मळी. गोचरी लई पाछा वळतां तेणे मनमां विचार कर्यो के - आजे तो आ भाजी हुं ज खाईश. साधुना नियम प्रमाणे. उपाश्रये आवी तेणे लावेल सर्व गोचरी गुरुने बतावी. गुरुए ते सरसवनी बधी भाजी पोताना आहारार्थे लई लीधी. ते समये तो शिष्यथी कंई पण बोली शकाय नहीं पण ते क्रोधी शिष्ये मनमां संकल्प कर्यो के आ गुरुए मारी लावेली स्वादिष्ट गोचरी आरोगी छे माटे तेना दांत पाडी नांखुं तो ज हुँ खरो. आ प्रमाणे मानसिक प्रतिज्ञा करी ते गुरुने हेरान करवानां छिद्र जोवा लाग्यो, परंतु दांत पाडी नाखवानो प्रसंग प्राप्त न थयो. धीमे धीमे आ शिष्यनी हीलचाल अने तेना मनोभाव गुरुना जाणवामां आव्या. तेणे पोतानी पासे बीजो शिष्य राख्यो अने तेने
श्रीगच्छाचार-पयन्ना-८६