________________
આત્માનું સ્વરૂપ :
૬૯ :
લાએ આત્માઓને ધમ-મેાક્ષ વગેરે પદાર્થોં પ્રત્યે રુચિ થાય છે, તે કેટલાએકને રુચિ થતી જ નથી. જ્યારે કેટલાએક આત્માએ એવી સ્થિતિમાં જ મુકાયા હાય છે કે જેઓને રુચિ થવાના ચાગ પણ પ્રાપ્ત થતા નથી. કેટલાએકને તેા છતે યેાગે દુર્લક્ષ્ય રહે છે, તેથી તે તે સ્વભાવને કારણે તેઓ ભવ્ય, અભવ્ય, જાતિભવ્ય ને દુર્લભ્યને નામે વ્યવહારાય છે. ભવ્ય આત્મા સામગ્રી પામીને ક્રમે ક્રમે વિકાસ સાધતા આખર પરમાત્મા અને છે. આ સ` આત્માનુ લક્ષણ આ છે
C
यः कर्ता कर्मभेदानां, भोक्ता कर्मफलस्य च । संसत परिनिर्वाता, स ह्यात्मा नान्यलक्षणः ॥ અતાવેલ આત્માના સ્વરૂપ માટે નીચે પ્રમાણે કથન છે. आत्मास्ति परिणामी, बद्धः स तु कर्मणा विचित्रेण । मुक्तश्च तद्वियोगा-द्धिंसाऽहिंसादि तद्धेतुः ॥
આત્માના યથાર્થ આનન્દ મેળવવા માટે તથ્ય આત્મસ્વ રૂપનું અહાનિશ શ્રવણ-મનન કરે ને અનાવૃત આત્મસ્વરૂપ મેળવા એ જ.
इत्यात्मवादे जैनदर्शनाभिमतात्मस्वरूपविवेचनाख्यं
पञ्चमं प्रकरणम् ॥
आत्मवादः सम्पूर्णः ॥