________________
૧૪
જિનપાલના નાશ થયે પણ નથી અને થવાના પણ નહિ, કિન્તુ તે રૂપથી શાશ્વત છે તેનું નામજ પ્રાવ્ય સમજવુ'.
--
દ્રવ્યનુ ખનું લક્ષણ.
ગુણુ પર્યાયવાળુ હોય તે પણ દ્રવ્ય કહેવાય. આ ઠેકાણે સહભાવીને ગુણુ કહેવામાં આવેછે, અને અનુક્રમે થવાવાળાને પર્યાય સમજવા. દ્રવ્યના મૂળ એ ભેદ છે, જીવ દ્રવ્ય અને અજીવ દ્રવ્ય. તેમાં પણ અજીવ દ્રવ્યના પાંચ ભેદ છે. ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય, આકાશાસ્તિકાય, પુદ્દગલાસ્તિકાય અને કાલ.
જ્ઞાન–દ્દન વિગેરે સાથે રહેવાવાળા જીવના સહભાવી ગુણા સમજવા. દેવપણું, મનુષ્યપણુ, તિ 'ચપણું, નરકપણું', પુરૂષપણું, સ્ત્રીપણું, નપુસકપણું, બાલ્યાવસ્થા, સુખ-દુઃખ, અગુરુલઘુ વિગેરે ક્રમભાવી જીવના પર્યાય સમજવા.
ચલન, સહાયપણુ, અરૂપીપણું, અસ`ખ્યાતપ્રદેશપણુ વિગેરે સહભાવી ધર્માસ્તિકાયના ગુણા સમજવા, અને અગુરૂલઘુ વિગેરેને ક્રમભાવી પર્યાય સમજવા. સ્થિતિ, સહાયપણુ વિગેરે અધર્માસ્તિકાયના સહભાવી ગુણા અને અગુરલઘુ વિગેરે પર્યાયે સમજવા.
રૂપીપણું, અચેતનપણું, સક્રિયત્વ, પૂરણ ગલન સ્વભાવ વિગેરે પુદ્દગલના સહભાવી ગુણા છે. અને સૂક્ષ્મ પણું, સ્થૂલ પણુ",