________________
૧૭૦
તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર ભાગ-૨ | અધ્યાય-૪ | સૂત્ર-૧
।। ચતુર્થોધ્યાયઃ ।।
ભાષ્ય -
-
अत्राह – उक्तं भवता ‘भवप्रत्ययोऽवधिर्नारकदेवानाम्' (अ० १ सू० २२) इति, तथौदयिकेषु भावेषु देवगतिरिति, 'केवलिश्रुतसङ्घधर्मदेवावर्णवादो दर्शनमोहस्य' (अ० ६, सू० १४), 'सरागसंयमादयो देवस्य' (૩૦ ૬, સૂ૦ ૨૦) કૃતિ, ‘નરસમ્બૂદ્ધિનો નપુંસાનિ, ન દેવાઃ' (૩૦ ૨, સૂ૦ ૧૦-૧૨)। તત્ર જે देवाः ? कतिविधा वेति ? । अत्रोच्यते
-
ભાષ્યાર્થ :
અહીં=ચોથા અધ્યાયના પ્રારંભમાં, શંકા કરે છે અવધિ છે.” (અ૦ ૧, સૂ૦ ૨૨)
‘કૃતિ’ શબ્દ સૂત્રની સમાપ્તિમાં છે.
અને ઔદયિકભાવોમાં દેવગતિ છે, એ પ્રમાણે કહેવાયું.
.....
44
· તમારા વડે કહેવાયું “નારક અને દેવોને ભવપ્રત્યય
“કેવલી, શ્રુત, સંઘ, ધર્મ અને દેવનો અવર્ણવાદ દર્શનમોહનો=દર્શનમોહનો આશ્રવ થાય છે.” (અ૦ ૬, સૂ ૧૪) “સરાગસંયમાદિ દેવના—દેવ આયુષ્યના, આશ્રવ થાય છે.” (અ૦ ૬, સૂ૦ ૨૦) “નારક સંમૂચ્છિમ નપુંસક છે, દેવો નથી.” ” (અ૦ ૨, સૂ૦ ૫૦-૫૧) એ પ્રમાણે કહેવાયું ત્યાં=આ સર્વ કથનમાં, દેવો કોણ છે ? અને કેટલા પ્રકારના છે ? એ પ્રકારે કોઈની શંકા છે.
‘કૃતિ’ શબ્દ શંકાની સમાપ્તિમાં છે.
અહીં=આ પ્રકારની જિજ્ઞાસામાં, ઉત્તર આપે છે –
સૂત્ર :
તેવાશ્ર્વતુનિાવાઃ ।।૪/।।
સૂત્રાર્થ :
-
ચાર નિકાયવાળા દેવો છે. II૪/૧
ભાષ્ય -
देवाश्चतुर्निकाया भवन्ति, तान् पुरस्ताद् वक्ष्यामः ।।४/१।।
ભાષ્યાર્થ ઃ
देवाश्चतुर्निया વઢ્યામઃ ।। દેવો ચાર નિકાયવાળા હોય છે, તેમને=તે દેવોને, અમે આગળ selej. 118/911
