________________
--
-
-
-
-
૧૦૦ ડીગ્રી અર્થાતુ ૧૦૫ ડીગ્રી ને એક પોઈન્ટની અપેક્ષાએ તાવ ઓછો અને નોરમલ ૯૭ ડીગ્રીની અપેક્ષાએ તાવ વધારે કહી શકાય. અપેક્ષાભેદથી આમ કહેવાય.
આ ઉદાહરણ પણ સ્યાદ્વાદને સમજાવનારું છે(૩) એક ગામની બહાર ચાર મિત્રો ફરવા માટે ગયા. નદીનાકિનારે રેતીમાં બેઠા. તેમાંથી એકે પ્રશ્ન કર્યો કે રેતી ભારે છે કે હલકી?
બીજાએ તેને જવાબ આપ્યો કે, લોટ વગેરેની અપેક્ષાએ રેતી ભારે છે અને સીસા વગેરેની અપેક્ષાએ રેતી હલકી છે.
શાથી? અપેક્ષાભેદથી
આ રીતે વસ્તુ માત્રને આપણે જેવા જેવા દષ્ટિબિંદુથી નિહાળીશું તેવું તેવું સ્વરૂપ અપેક્ષાભેદથી જરૂર જણાશે.
હજુ પણ આ વિષયને વધારે સ્પષ્ટ કરવા માટે નીચેના ઉદાહરણો જણાવાય છે.
(૪) વિશાળકાય એવા એકહાથી જેવા પ્રાણીને પણ અનેક દષ્ટિથી જોઈ શકાય છે.
જ્યારે તેના ગંડસ્થળમાંથી મધ ઝરતું જણાય છે ત્યારે તેને લોકો "મતંગજ" તરીકે સંબોધે છે. જ્યારે તેને મુખ અને સુંઢ બન્ને રીતે પાણી પીતાં જુએ છે ત્યારે તેને લોકો "કિપ" કહે છે. વળી, તેના આગળના લાંબા બન્ને દંતશૂળ જોઇ તેને "દંતી" તરીકે
ઓળખાવે છે અને સૂંઢથી સર્વ કામ કરતાં જોઈ, તેને હાથ ગણી "હસ્તી" તરીકે દર્શાવે છે.
આમ વિવિધ અપેક્ષાથી આપણે નીહાળીશું તો સમગ્ર વિશ્વની પ્રત્યેક વસ્તુમાં અનંત ધર્મો સમાયેલાં છે એ વાત || નિશ્ચિતરૂપે સમજાશે.
-
-
-
-
--
-
2
