________________
ત્રિપદી
(૧) ઉતપાદસ્વભાવ (૧) વક્રદૃષ્ટિ – પ્રત્યેક દ્રવ્યને સમયે સમયે નાશજ
જેવાય છે. ઉત્પન્નતા તે કેઈની પણ જણાતી નથી
એમ માને છે. (૨) એકાન્ત દષ્ટિ –જે ઉત્પન્ન થયેલું છે, તેને ઉત્પત્તિ
હોય જ નહિ. એમ માને છે. (૩) વિસંવાદી દૃષ્ટિ – જે પૂર્વે હતું જ નથી, તેની
ઉત્પત્તિ પણ હતી જ નથી. માટે કઈ પણ કરવાની
ઉત્પત્તિ હોય જ નહિ-એમ માને છે. (૪) અવક્રદષ્ટિ :– સમયે સમયે પરિણામ પામતાં
છવાદિ દ્રવ્યને જે આવિર્ભાવ-પરિણામ છે તે તેને
ઉત્પાદ-પર્યાય છે. એમ માને છે. (૫) અનેકાન્તદષ્ટિ – સંસાર પરિભ્રમણના કારણરુપ
મેહનીય કર્મને ઉપશમ, ક્ષયેશમ, કે ક્ષય થવા વડે, ભવ્ય આત્માને જે, સખ્યાશનાદિને પરિણામ પ્રાપ્ત થવે છે, તે આત્મદ્રવ્યને પાર
માર્થિક ઉત્પાદ-૫ર્યાય જાણ. (૬) અવિસંવાદીદષ્ટિ – સર્વ કર્મનો ક્ષય કરીને, સિદ્ધ
શિલા ઉપર સાદિ અનંતમે ભાંગે અનંતજ્ઞાનાદિ ગુણે માં વર્તાવારૂપ, આત્માને જે મેક્ષ-પર્યાયની પ્રાપ્તિ થવી તે, તે આત્માને પરમપારમાર્થિક ઊત્પાદ. પર્યાય જાણ.
