________________
२६.
तत्वार्थ सूत्र
।। ३५ ।। दशवर्षसहस्राणि प्रथमायाम् ॥ ३६ ॥ भवनेषु च ॥ ३७ ॥ व्यन्तराणां च ॥ ३८ ॥ परा पल्योपममधिकम् ॥३९॥ ज्योतिष्काणां च ॥४०॥ तदष्टभागोऽपरा ॥ ४१ ॥ लौकान्तिकानामष्टौ सागरोपमाणि सर्वेषाम् ४२॥
इति तवार्थाधिगमे मोक्षशास्त्र चतुर्थोऽध्यायः ॥ ४ ॥ अजीवकाया धर्माधर्म्माकाशपुद्गलाः ॥ १॥ द्रव्या णि ॥ २ ॥ जीवाश्च ॥ ३ ॥ नित्यावस्थितान्यरूपाणि नरक दूसरे तैं पहिचान । ऊपरको परिमान सुजान ॥ २३ ॥ प्रथम नरकको जघन प्रमान । वर्ष हजार दशकको जान ॥ यही भवन व्यतर के माहिं । व्यंतरे आयु उतकृष्टी पांय || २४|| किंचित अधिक पल्य परिमान । ज्योतिष याही भांति सुजान ॥ पये आठवें भाग निहार । जघन्य आरबल ज्योतिष धार ||२५| सागर आठ लोकांतिक देव | आयु कही सबकी इह भेव ॥ दोहा | तत्वारथ यह सूत्र है, मोक्ष शास्त्रको मूल ।
४२
अध्याय तुर्य पूरण भयो, मिथ्या मतको शूळ ||२६||
छंदावजया ।
काय अजीव धर्म अधर्म अकाश रु पुद्गल भेद बखानो । जीव सु द्रव्य मिलाय दिये पंचास्ति सु कायको भेद जतानो॥